بررسي تأثير خشكسالي دوره اي بر منابع آب زيرزميني دشت اردبيل

خشكسالی نوعی از بلایاي طبیعی و یك پدیده تكرار شونده در هر اقلیم می باشد و انسان نیز با فعالیت هاي خود باعث تشدید آثار آن می گردد. دشت اردبیل یكی از مهمترین و بزرگترین دشت هاي استان اردبیل بوده و تامین كننده آب مورد نیاز بخش كشاورزي و . . . می باشد. در این تحقیق به منظور بررسی ویژگی هاي خشكسالی و تحلیل دوره اي آن و همچنین ارتباط بین خشكسالی هاي اقلیمی و هیدرولوژیك در منطقه دشت اردبیل از چندین نوع داده و تحقیقات استفاده شد. براي مطالعه باران دشت اردبیل از آمار 6 ایستگاه باران سنجی، كلیماتولوژي و سینوپتیك با دوره آماري 30 ساله استفاده شد. جهت تكمیل و تحلیل خشكسالی، آمار بارش كلیه ایستگاهها با استفاده شاخص بارش استاندارد شده در 24 و 48 ماهه بدست آمد. تشریح و ارزیابی مقیاس زمانهاي 3 ماهه (مقیاس سه ماهه نشانگر ،12 ،9 ،6 ، مقیاس هاي 3 خشكسالی هواشناسی و كشاورزي) و 24 ماهه ( 24 ماهه خشكسالی هیدرولوژیك یا منابع آب زیر زمینی) انجام شده و رسم گردید. با وجود نوسانات زیاد دمایی Arc GIS پهنه بندي و تحلیل فراوانی نقشه هاي گستره خشكسالی در نرم افزار دشت اردبیل، دوره خشكی در منطقه از اواخر اردیبهشت شروع شده و تا اواسط مهر امتداد دارد. این دشت با بارشی حدود نشان داد تداوم SPI 380 میلی متر در سال دورانهاي كم و پر آب زیادي داشته است. بررسی خشكسالی با شاخص دورهاي خشك در مقیاس زمانی كوتاه مدت در تمامی ایستگاه هاي مورد مطالعه كم بوده و حداكثر چند ماه طول می كشد ولی فراوانی وقوع آنها به بیش از 50 % می رسد. نتایج حاصله از این تحقیق نشان داد خشكسالی ها باعث تشدید افت سطح ایستابی آبهاي زیر زمینی و همچنین كاهش آبهاي سطحی دشت اردبیل شده است. با این حال خشكسالی به تنهایی عامل بحران آب نمی باشد، بلكه بهره برداري بی رویه از منابع آب، تخریب پوشش گیاهی، توسعه بی رویه بدون توجه به ظرفیت هاي اقلیمی منطقه و آمایش سرزمین از جمله عوامل مهم بوده، از طرف دیگر افزایش دما و كاهش میزان بارش موجب تشدید پدیده خشكسالی ها و افت بیشتر آبهاي سطحی و زیر زمینی منطقه شده است.