كاربرد روش فائو-يونپ در ارزيابي تخريب اراضي منطقه بورالان ، آذربايجان غربي

نابودی جوامع گیاهی و جانوری، تخریب منابع آب و خاك، برهم خوردن تعادل بوم سازگانها و كاهش تولید حیاتی از جمله بارزترین نمودهای بیابان زایی به شمار می روند كه همه آنها پیامدهای فاجعه آمیزی دارند. ظهور بیابان زایی سیمایی واحد و یكسان نداشته بلكه به اشكال گوناگون و در ابعاد متفاوت رخ می نماید. چنین وضعیتی وخامت اوضاع و لزوم ایجاد طرحی را برای یك مبارزه جدی با این پدیده و تدوین یك برنامه جامع برای جلوگیری از گسترش تخریب اراضی، تخریب خاك و نهایتاً بیابان زایی را كه سیمای نهایی تخریب اراضی باشد روشن می سازد. به همین منظور طرح مشترك سازما نهای بین المللی فائو و یونپ تحت عنوان ارزیابی و ترسیم نقشه بیابان زایی و تدوین شیوه ای برای ارزیابی و تهیه نقشه بیابان زایی با توجه به فرآیند های موثر و خطرات ناشی از آن كه از عناصر بسیار مهم و حیاتی در میان اقدامات لازم برای مبارزه با بیابان زایی م یباشد، آغاز گردیده است كه در تحقیق حاضر قابلیت كاربرد این روش مورذ ارزیابی قرار گرفته است. در این روش فرایند های بیابان زایی، تعیین وضعیت، سرعت، استعداد طبیعی و خطر بیابان زایی، سطح بندی شدت بیابان زایی و تعیین شاخص خطر بیابان زایی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج بدست آمده از نلفیق اطلاعات مربوط به جنبه های چهار گانه بیابان زایی نشان می دهد كه بیشترین مساحت وضعیت بیابانزایی مربوط به كلاسی می شود كه فرسایش آبی و بادی خیلی شدید، شوری زایی ناچیز و زوال پوشش گیاهی متوسط است. این كلاس شامل 17 درصد وسعت منطقه می شود. پتانسیل بیابان زایی در منطقه شامل كلاس فرسایش آبی خیلی شدید، فرسایش بادی و زوال پوشش گیاهی شدید و شوری زایی ناچیز با اشغال 20 درصد مساحت منطقه، بیشترین وسعت را دارد. از نظر سرعت بیابان زایی اراضی با فرسایش آبی و فرسایش بادی خیلی شدید، زوال پوشش گیاهی و شوری زایی ناچیز با 15 درصد بیشترین وسعت را بخود اختصاص داده است.

Destruction Of faun and fauna population, soil and water degradation, inequality of ecosystems and biomass deteriorate are the most important signs of desertification. In Iran, 30 percent of the country surface area (50 million ha.) is recognized as degraded lands. Existence of the deserts has occurred in different signs and forms. So there is a need to an attempt against the desertification process in order to land protection programming to avoid land and soil degradation development. This program proposed by FAO, UNEP. The proposed method was used in different countries and its usage was evaluated. The UNEP method can evaluate land degradation and desertification from different aspects of these processes including Position, potential and velocity of desertification. In this research work, the UNEP method is used for evaluation land desertification in Boralan area are located in W. Azarbijan. The evaluation process included determination of desertification aspects and preparing the related maps. Results showed the most surface area of land desertification position of the region under study has belonged to the class E4S1W4P2 with 17 % of the area. This sign means the water and wind erosion are in class severe, soil salinity is in class low and plant deterioration falled in class moderate. The most surface area of the desertification potential of the region occurred in class E4S1W3P3 (about 20% area) From viewpoint of desertification velocity, the class E4S1W4P1 has the most surface area.