استفاده از نشانگرهاي ريز ماهورك براي بررسي تنوع ژنتيكي جو خودرو (Hordeum vulgare subsp. spontaneum)

جو خودرو (Hordeum vulgare subsp. spontaneum) نیای جو زراعی است كه به واسطه اصلاح شدید دارای منبع ژنی باریكی شده است. اطلاعات راجع به تنوع ژنتیكی جو خودرو در ایران بسیار ناچیز و غیر اسنادی می باشد. در این مطالعه الگوی تنوع ژنتیكی در 40 فرد جو خودرو جمع آوری شده از رویشگاههای مختلف ایران با استفاده از 17 جفت پرایمر مایكروساتلایت مورد آنالیز قرار گرفت. مقادیر بالایی از تنوع (0/675)، با متوسط 8/03 آلل در هر لوكوس ژنی (از 1 تا 20 الل) و سطح بالایی از پلی مورفیسم به مقدار متوسط 0/649 مشاهده گردید. الگوی تنوع به طور نسبی با منشا جغرافیایی اكسشن ها همبستگی داشت؛ هرچند برخی گروه بندی های محلی همخوانی نداشت. آكسشن های جمع آوری شده از شمال و شمال شرق ایران بطور ضعیفی در گروهی جداگانه و دور از آكسشن های جمع آوری شده از زاگرس در دندروگرام قرار گرفتند كه بیانگر وجود دو منبع ژنی متفاوت از جو خودرو در ایران می باشد. میزان تنوع ژنتیكی از غرب به شرق كشور كاهش یافت. در این تحقیق، مایكروسا تلایت ها اطلاعات مفیدی از شناخت ساختار ژنتیكی و آنالیز فاصله ژنتیكی در جو وحشی را فراهم نمودند. بر اساس نتایج این مطالعه منبع ژنتیكی جو خودرو ایرانی مقادیر بالایی از تنوع را نشان داد كه می تواند برای جستجو در جهت یافتن آلل های جدید و مفید برای اصلاح جو زراعی ارزشمند باشد.

Wild barley (Hordeum vulgare subsp. spontaneum) is progenitor of and important genetic resource for cultivated barley which has a narrowed gene pool due to intensive breeding. Information on genetic diversity at the DNA level among Iranian wild barley genepool is meager and poorly documented. In this study the genetic diversity patterns in 40 individuals of natural population of wild barley from different localities in Iran were analyzed using 17 microsatellites. High levels of mean gene diversity (0.675), with an average number of 8.530 alleles per locus (ranging up to 15) and high level of polymorphism rate (averaging 0.649) were observed. The patterns of diversity were not clearly correlated with the geographic origin of accessions; however, some local groupings were evident. The accessions collected from the North and Northeast of Iran were loosely grouped away from accessions collected from the along Zagros Mountains, suggesting the presence of two different wild barley sub genepools in Iran. The genetic diversity decreased from the west toward the east of country. In this study, SSR allele sizing provided a useful tool for genetic structure identification and genetic distance analysis in wild barley. Based on the results of this study the wild Iranian gene pool of barley represents high level of diversity and there is value to search for new useful alleles to incorporate to the breeding programs