ارزيابي آلودگي صدا و اثرات آن بر كارگران شاغل در سنگبريهاي ملاير در سال 1383

صدا به عنوان يكي از مهمترين عوامل زيان آور محيط كار همواره سلامت كارگران را در محيط هاي صنعتي تحت تاثير قرار داده و به خصوص باعث كاهش شنوايي و يا بروز حوادث گوناگون بوده است. در اين ميان كارگاه هاي سنگبري نيز از آلودگي صوتي زيادي برخوردارند. ايران با 9 ميليون تن توليد سنگ و دارا بودن 1806 واحد سنگبري داراي مقام دوم جهان مي باشد كه سهم استان همدان نيز اي اين تعداد 22 واحد سنگبري ميباشد. بررسي حاضر نيز با هدف كلي تعيين ميزان آلودگي صدا، آناليز فركانسي آن و تعيين ميزان افت شنوايي كارگران در سنگبريهاي شهرستان ملاير انجام گرديد. در اين مطالعه توصيفي – تحليلي 10 كارگاه سنگبري ملاير جهت بررسي صدا انتخاب و اندازه گيري صدا توسط دستگاه صدا سنج مدل B&K 2230 به روش عمومي انجام گرفت. همچنين آناليز فركانسي صدا در 21 ايستگاه داراي صداي پيش از حد مجاز (dBA85) صورت گرفت. متعاقبا با استفاده از نرم افزار Excel نمودارهاي مربوط به آناليز فركانسي كارگاه ترسيم و تراز معادل مواجهه (Leq) محاسبه و از طريق اديومتري ميزان افت شنوايي (NIHL) 40 كارگر شاغل در اين كارگاه ها تعيين گرديد. نتايج اين مطالعه نشان داد كه دركارگاه هاي مورد بررسي مقادير بيشترين و كمترين تراز معادل فشار صوت dBA 100-61 و متوسط تراز معادل مواجهه صدا dBA مثبت و منفي 91/1 بوده است. اغلب كارگران در كارگاه هاي مورد مطالعه با ترازهايي بيش از حد مجاز كشوري (dBA85) مواجهه داشته اند. ميانگين سابقه كار كارگران در فيلد مطالعه 5/52 مثبت و منفي 10/95 سال بوده است. آناليز رگرسيون بيانگر آن است كه افت دائم شنوايي با سابقه كار و تراز معادل مواجهه ارتباط مستقيم داشته است (0/05 بزرگتر از p). فركانس بالاترين تراز فشار صوت (Leader) در كارگاه هاي سنگبري گرانيتي با غير گرانيتي بكلي متفاوت است بطوري كه ميان تراز فشار صوت در كارگاه هاي سنگ گرانيتي در فركانس (Hz)4000 (فركانس صنعتي) بالاترين مقدار و در حاليكه در كارگاه هاي با سنگهاي غير گرانيتي تراز فشار صوت در فركانس (Hz)125 بالاترين مقدار را داشته است. اين عامل سبب گرديده تا افت شنوايي كارگران نيز تابع اين عامل گردد. نتايج نشان داد كه ميزان افت شنوايي كلي (هر دو گوش) كارگران مورد مطالعه dBA6/98 مثبت و منفي 26/28 بوده است. هرچند ميزان افت كلي گوش عدد بزرگي را در مقايسه با تراز معادل نشان نداده است اما علت مهم آن پايين بودن سابقه كار اين گروه كارگران بوده است و مي توان پيش بيني نمود كه براي مواجهه طولاني تر ميزان افت نيز بيشتر خواهد شود. استانداردهاي مواجهه با صدا به گونه اي تدوين شده اند كه براي يك دوره كاري 30 ساله سيستم شنوايي افت قابل ملاحظه اي نداشته باشد. لذا در كارگاه هاي مورد مطالعه لزوم برنامه كنترل صدا از طرق مديريتي و فني توصيه مي گردد.