بررسي برداشت سنتي كتيرا در عرصه هاي طبيعي غرب ايران

یكی از محصولاتی كه از مراتع استان كرمانشاه به دست می آید، صمغ كتیرا می باشد كه از تیغ زدن گیاه گون حاصل می گردد ، امروزه رویشگاه های گونه های گون محدود به ارتفاعات، كوه ها، تپه ها و اراضی دامنه ای با شیب های تند شده است، گون(ASIrag altlS gOSSWDivult.S) نیز در این عرصه ها پراكنش داشته و جزء گیاهان كلاس سه و غیرخوشی خوراك به شمار میرود. عوامل مهمی مانند غیر قابل استفاده بودن گونها توسط دام، قدرت سازگاری بالای آن با شرایط نامساعد، تكثیر آن توسط بذر و ریزش بذر در فصل مناسب در تجدید حیات طبیعی این گیاهان بسیار تاثیر دارند. همچنین اثر افات و امراضی بر ان بسیار كم و ناچیز میباشد كه در پایداری این گیاهان بسیار مؤثر بوده است. از طرفی دیگر این گیاهان با ایجاد میكروكلیما در زیر شاخ و برگ خود سبب حفظ رطوبت و كاهش تبخیر از سطح زمین و حفظ لاش برگ در زیر تاج پوشش خود شده و باعث افزایش مواد الی خاك می گردند. به منظور بررسی و شناسایی محل های استحصالی كتیرا در استان كرمانشاه، گونه های مولد كتیرا و مناطق مورد بهره برداری ان در استان كرمانشاه شناسایی شد. همچنین نحوه بهره برداری از آن به روش سنتی با مراجعه به منابع مختلف، بررسی و از نحوه تیغ زنی به طور سنتی گزارشی تهیه گردید. نتایج نشان داد كه گونه های مولد كتیرا شامل ASir Ci galitS gOSSypiritlS و A.Strag altlS laterilitIS میباشند كه پراكنش وسیعی در سطح مراتع شهرستان سنقر و كلیائی دارند. بررسی های نشان داد كه كتیرا پس از یك بار تیغ خوردن در طی سه مرحله از گیاه گون استحصال میگردد. همچنین كتیرای بدست آمده در اولین مرحله نسبت به دو مرحله بعد از كیفیت بهتر و بازاریابی مناسب تری برخوردار است .