ارزيابي مخاطرات ناشي از گسل هاي لرزه اي بر روي مناطق شهري و پيامدهاي ژئومورفولوژيكي آن ( مطالعه موردي : شهر سقز )

شهر سقز واقع در استان كردستان به واسطه استقرار در مجاورت گسل های متعدد (گسل های رودخانه سقز، رودخانه ولیخان، سنته و غیره) از جمله سكونت گاههایی است كه از یك سو ویژگی های بستر طبیعی استقرار ان، امكان تاثیرپذیری از این ویژگی را فراهم ساخته اند. از سوی دیگر، توسعه افقی شهر در طی دهه های اخیر با توجه به رشد جمعیت شهری و افزایش مهاجرت روستائیان به این شهر، برنامه ریزها برای توسعه شهری و جای دادن جمعیت رو به افزایش شهری با هدف جهت دهی توسعه شهر به طرف غرب و شمال غربی در جهت گسل های فوق، زمینه های تأثیرپذیری را به شدت افزایش داده است. با توجه به ادامه توسعه شهر در جهت مذكور ابعاد این خطرات در آینده وسیع تر خواهد شد. همچنین ارتفاعات محدوده شهر از نظر لیتولوژی نیز از نوع اهك بوده كه برای ساخت و ساز بر روی شیب ها نامناسب بوده و به ارتعاشات زلزله نیز حساسیت زیادی نشان می دهند. بر این اساس، این نوشتار در پی امكان خطر پذیری وقوع زلزله در اثر گسترش فیزیكی شهر و همچنین پیامدهای ژئومورفولوژیكی ان است. برای این منظور، با استفاده از نقشههای رقومی توپوگرافی و زمین شناسی به مقیاس ۲۵۰۰۰۰: ۱ و با بهره گیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی شامل نرم افزارهای ArcGIS و ArcWieW و داده های لرزه نگاری دستگاهی و تاریخی، نقشه طبقات شیب، بافرها از گسل های موجود در منطقه مورد مطالعه، نقشه جنس سنگ بستر، نقشه كانون سطحی لرزههای دستگاهی و منحنی های هیملرز و در نهایت نقشه پهنه بندی خطر زمین لرزه ترسیم شدند. نتایج پژوهش نشان میدهند كه بر اساس نقشه سایز موتكتونیك و بررسی تاریخ وقوع زمین لرزه در منطقه امكان وقوع زلزله های با شدت بالا در منطقه سقز وجود دارد و همچنین شهر، شتاب زده به سمت ارتفاعات ناپایدار و در بخشهای شمالی و غربی شهر در حریم گسلهای فرعی درجه دو توسعه پیدا كرده است.