ارزيابي ريسك زيست محيطي بهره برداري از درياچه منطقه 22 شهرداري تهران با استفاده از روش تصميم گيري چند شاخصه (MADM)

Environmental risk evaluation of the exploitation of the lake in twenty second region of Tehran by using MADM multi criteria decision

درياچه مصنوعي شهداي خليج فارس در منطقه 22 واقع در شمال غرب تهران، با حجم 10 ميليون متر مكعب، مساحت 224 هكتار و عمق متوسط 10 متر به عنوان بزرگترين درياچه انسان ساخت ايران محسوب مي گردد. اين مطالعه به ارزيابي ريسك هاي زيست محيطي ناشي از درياچه شهداي خليج فارس در فاز بهره برداري با استفاده از روش تصميم گيري چند شاخصه MADM پرداخته است. بدين منظور ابتدا ريسك هاي ناشي از بهره برداري با استفاده از روش پرسش نامه و تحليل روش TOPSIS و همچنين نرم افزار SPSS انتخاب شدند، روش تلفيقي TOPSISو AHPبه طبقه بندي و تعيين اولويت هاي ريسك زيست محيطي ناشي از بهره برداري درياچه كمك مي كند. در روش تحليل سلسله مراتبي پس از ايجاد ساختار سلسله مراتبي ريسك هاي ناشي از درياچه خليج فارس، ماتريس هاي مقايسه زوجي براي مقايسه دو به دو هر يك از معيار ها وگزينه ها نسبت به يكديگر تشكيل شده است. در نهايت از نرم افزار Expert Choice براي تعيين احتمال وقوع هر ريسك استفاده گرديد .يكي از روش هاي مناسب ارزيابي ريسك كه در بسياري از ارزيابي ها در مديريت كيفيت و ريسك استفاده مي شود تكنيك FMEA است. در اين تحقيق نيز به منظور تعيين شدت وگستره آلودگي و همچنين محاسبه مقدار عددي ريسك از روش تجزيه و تحليل عوامل شكست و تاثير آن بر محيط زيست (EFMEA)استفاده گرديد .بر اساس نتايج بدست آمده مشخص شد كه در محيط فيزيكي و شيمايي تاثير بر آب زيرزميني و سپس رسوبگذاري به عنوان مهم ترين ريسك و در بخش بيولوژيك، افزايش مواد غذايي و بعد از آن رشد و تجمع حشرات به عنوان مهم ترين ريسك مطرح مي باشند.

Synthetic man-made Persian Gulf Martyrs Lake in the North-West of Tehran, in the 22nd region, with a volume of 10 million cubic meters, an area of 224 hectares and an average depth of 10 meters, is the largest man-made lake in Iran. In this study to assess the risks arising from the exploitation phase of Persian Gulf Martyrs Lake, multi-criteria decision making, MADM, was used. In this regard, the risks of exploitation using questionnaire, were also analyzed using SPSS software and TOPSIS method. For the risk factors and prioritization of the risks of the lake, Analytical Hierarchy Process (AHP) was used. In this method, for the hierarchical structure analysis of the risks of the lake, matrix pair comparison was performed using pairwise comparison of each of the criteria options and in relation to each other. Finally, to determine the probability of occurrence of each risk, Expert Choice software was used; also using FMEA logic, the results were assessed. Based on the results, it was found that in the physical & chemical environment, impact on ground water and sedimentation was the most important risk factor and eutrophication was identified as the most important biological risk.