تاريخ‌نگاري ايران عصر سلجوقي و مسئله‌ي دگرگوني‌هاي سياسي

Seljukid Historiography and the Political Changes

بخش مهم جريان تاريخ‌نگاري سلجوقي در ايران متعلق به دوره‌ي تغييرات و دگرگوني‌هاي قهقرايي حسات سياسي و اجتماعي جامعه‌ي ايراني سده‌هاي پنجم و ششم هجري است؛ به‌طوري كه بخشي از تاريخ‌نگاري اوايل عصر سلجوقي در مناطق چون سيستان و فارس، در ارتباط با مسئله‌ي زوال جايگاه و مركزيت سياسي اين ايالات شكل گرفت و بخش مهم و گسترده‌ي آن در مناطقي چون عراق عجم و كرمان تحت تأثير مسئله‌ي زوال و فروپاشي نظام سياسي سلجوقي پديد آمد كه موجب انحطاط جايگاه سياسي اين ايالات و تغييرات بر اضطراب در حيات اجتماعي مردم اين مناطق شده بود.بر همين اساس در پژوهش حاضر، آن بخشي از تاريخ نگاري سلجوقي مورد بررسي قرار گرفته است كه با مسئله‌ي تغييرات و دگرگوني‌هاي سياسي و اجتماعي جامعه‌ي ايراني در ارتباط بوده است كه مصادف با ظهور و زوال نظام سياسي سلجوقي بوده و مورخان اين مقاطع آن را در شكل دگرگوني‌هاي اجتماعي، قهقرايي و انحطاطي مي‌ديدند.

An important part of the Seljuk historiography belongs to the degenerative changes in the fifth and sixth centuries in Iranian society. So an important part of Seljuk historiography figured in relation with the problem of decay of political centrality of regions such as Sistan and Fars. another Part of Seljuk historiography was formed under influence of decline of Saljukid political system in some regions like Iraq-e- Ajam and Kirman, which had caused some anxious changes in social life. in this research, seljukid historiographical texts are considered that are close to social and political changes of Iraninan society, coinciding appearance and decline of their political system; and their historians had noticed these periods as social retrogressive changes.