تاثير مداخلات شناختي به شيوه حل مساله اجتماعي در بهبود روابط بين فردي و كاركردهاي اجرايي دانش آموزان ديرآموز

Effects of cognitive interventions based on social problem solving on improving interpersonal relationships and executive functions of slow-learner students

پژوهش حاضر با هدف شناخت كارآيي آموزش حل مساله اجتماعي بر كاهش مشكلات رفتاري بين فردي، بهبود كاركردهاي اجرايي و افزايش توانش حل مساله در روابط بين فردي در دانش آموزان ديرآموز انجام گرفته است. نمونه پژوهش 21 دانش آموز (11 دختر و 10 پسر) پايه چهارم و پنجم بود. برنامه حل مساله به صورت گروهي، دو جلسه در هفته و طي سه ماه، آموزش داده شد. براي ارزيابي برنامه از مقياس راه حل هاي مختلف و آزمون برج لندن استفاده گرديد. همچنين، با روش مشاهده نظام دار رفتارهاي مشكل ساز بين فردي شامل شكايت كردن، بحث و مجادله، زورگويي و تهديد، پرخاشگري و عدم رعايت نوبت در سه مرحله خط پايه، مداخله و پيگيري در كلاس مشاهده و ثبت شدند. نتايج آزمون t وابسته نشان مي دهد كه برنامه در افزايش ارائه راه حل ها و طبقات راه حل ها و حل مساله موثر بوده و تفاوت ميانگين ها معنادار مي باشد. همچنين نتايج تحليل اندازه گيري هاي مكرر براي رفتارهاي مشكل ساز نشان داد كه تفاوت ميانگين ها در سه مرحله خط پايه، مداخله و پيگيري براي رفتارهاي شكايت كردن، بحث و مجادله و عدم رعايت نوبت معنادار است. بنابراين آموزش در كاهش اين رفتارهاي مشكل ساز بين فردي موثر بوده است. البته نتايج تحليل داده ها، تفاوت معناداري در ميانگين هاي رفتار زورگويي و تهديد و پرخاشگري نشان نداد.

The purpose of the present study was to investigate the efficacy of problem solving training in reducing behavioral problems and improving executive functions and problem solving skills in interpersonal relations of slow learner students in fourth and fifth grades. Sample comprised of 21 students (11 girls and 9 boys). Program was taught two sessions per week for three months. To evaluate the training program، we used Alternative Solution Skills and the Tower of London tests. Five problematic behaviors of these students were observed in the classrooms; complaining، arguing، bullying and intimidating، aggression، and not being able to take turn، in three steps of baseline، intervention and follow-up were observed in class. Results using T test procedure indicated that intervention program was significantly effective in increasing scores on “relevant solutions”، “relevant category” and “problem solving”. Also the results of a repeated measure statistical method for behavioral problems revealed significant differences among means in three steps: baseline، intervention، and follow-up for complaining، arguing، and not being able to take turn. Therefore، the training program has been effective in reducing such behaviors. On the other hand، the results did not show statistically significant differences in the means of bullying، intimidating، and aggression.