اثر پتاسيم بر عملكرد دانه و غلظت برخي عناصر غذايي كم‌ مصرف در لوبيا چشم بلبلي (Vigna unguiculata L.) در شرايط تنش خشكي

The effect of potassium on the yield and concentrations of microelements in cowpea (Vigna unguiculata L. Walp.) under drought stress

به منظور بررسي اثر تنش خشكي و كاربرد پتاسيم بر عملكرد دانه، برخي صفات بيوشيمايي و غلظت عناصر غذايي مس، روي و منگنز در گياه لوبيا چشم بلبلي، آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار در گلخانه دانشكده كشاورزي دانشگاه مراغه، در سال 1395 انجام گرديد. در اين آزمايش تيمارها شامل دو سطح آبياري (نرمال يا 100 و 50 درصد ظرفيت مزرعه اي) و پتاسيم در پنج سطح (صفر، 30، 60، 90 و 120 ميلي گرم در كيلوگرم از منبع سولفات پتاسيم) بود. نتايج آزمايش حاضر نشان داد كه تنش خشكي منجر به كاهش شاخص هاي رشد و غلظت عناصر در گياهان گرديد اما در مقابل كاربرد سطوح مختلف پتاسيم با تعديل اثرهاي تنش خشكي منجر به افزايش وزن خشك بخش هوايي، عملكرد دانه و كربوهيدرات گشت. علاوه بر اين كاربرد پتاسيم با غلظت 120 ميلي گرم باعث افزايش معني دار غلظت عناصر غذايي همچون روي، مس و منگنز در گياهان تحت تنش خشكي شد. بر اساس نتايج به دست آمده در اين آزمايش، به نظر مي رسد پتاسيم با كاهش اثرات سو تنش موجب بهبود شاخص هاي رشد گياهان گرديد. لذا با توجه به معضل كم آبي در كشور مي توان كود سولفات پتاسيم را به عنوان راهكاري جهت كاهش اثرهاي تنش خشكي در كشت لوبيا چشم بلبلي توصيه نمود.

In order to study the effect of drought stress and application of potassium on seed yield, some biochemical characteristics, and the content of micronutrients such as copper (Cu), zinc (Zn) and manganese (Mn) in cowpea, a factorial experiment was carried out in randomized complete block design with three replications in the greenhouse of the Faculty of Agriculture, University of Maragheh, Iran in 2016. Treatments were water stress at two levels (normal or 100% and 50% field capacity) as the first factor and potassium at five levels (0, 30, 60, 90, and 120 mg/kg) as the second factor. Results showed that drought stress reduced the growth parameters and the concentration of the elements in plants while application of different levels of potassium increased shoot dry weight, yield, and carbohydrate by adjusting the effects of drought stress. Also, application of 120 mg potassium in stress conditions caused an increase in the concentration of Cu, Zn and, Mn. Findings seem to suggest that potassium improves growth characteristics in cowpea by decreasing the undesirable consequences of drought stress. Therefore, application of potassium sulfate is recommended as a strategy to mitigate the effects of draught stress in cultivation of cowpea.