شناسايي بلوك ها و كريدورهاي زيستگاهي خرس سياه ايراني (Ursus thibetanus gedrosianus) در استان هرمزگان

Identifying habitat blocks and corridors for the Iranian black bear (Ursus thibetanus gedrosianus) in Hormozgan province

خرس سياه ايراني (Ursus thibetanus gedrosianus) زيرگونه به شدت در آستانه انقراض در جنوب شرق كشور است كه به واسطه تخريب و تكه تكه شدن زيستگاه و كاهش اندازه جمعيت در تهديد قرار دارد. اين مطالعه با هدف شناسايي و ارزيابي بلوك هاي زيستگاهي و مدل سازي لكه ها و كريدورهاي زيستگاهي خرس سياه ايراني در استان هرمزگان انجام شد. ارزيابي بلوك هاي زيستگاهي توسط پيمايش ميداني، مدل سازي مطلوبيت زيستگاه توسط نرم افزار MaxEnt و مدل سازي لكه هاي زيستگاهي و كريدورهاي زيستگاهي توسط نرم افزار CorridorDesigner انجام گرفت. تعداد 9 بلوك زيستگاهي براي خرس سياه ايراني در استان هرمزگان شناسايي شد. بزرگ ترين لكه جمعيتي با مساحتي در حدود 1041 كيلومتر مربع در مهم ترين بلوك زيستگاهي يعني منطقه بشاگرد واقع است. بلوك هاي زيستگاهي بشاگرد و رودان توسط مهم ترين كريدور كه بيش ترين طول را نيز با حدود 70 كيلومتر دارا بود، به هم متصل مي شوند. هر چند كه تراكم جاده هاي داخل كريدورهاي زيستگاهي خرس سياه ايراني در استان هرمزگان پايين بود (27/73 متر بر كيلومترمربع)، اما بسياري از كريدورهاي زيستگاهي توسط جاده هاي اصلي به صورت عرضي قطع مي شوند و جاده ها امنيت افراد خرس سياه در حال حركت در كريدورهاي زيستگاهي را به خطر مي اندازند. لكه هاي زيستگاهي به عنوان پناه و استراحتگاه در داخل كريدورهاي زيستگاهي در حدود 13 درصد مساحت كريدورهاي زيستگاهي خرس سياه ايراني را در برمي گيرند.حفاظت از بلوك هاي زيستگاهي خرس سياه ايراني به همراه كريدورهاي زيستگاهي از مواردي است كه بايد براي حفاظت اين زيرگونه در معرض انقراض، مورد توجه سازمان حفاظت محيط زيست قرار گيرد.

Iranian black bear (Ursus thibetanus gedrosianus) (IBB) is a critically endangered subspecies in southeastern Iran which is threatened by population decline and habitat fragmentation. This study was carried out with the aim of identifying habitat blocks، habitat patches and habitat corridors of the IBB in Hormozgan province. Field survey was conducted to assess habitat blocks. Habitat modeling was carried out by using MaxEnt and habitat patches and habitat corridors were modelled by using CorridorDesigner. 9 habitat blocks were identified for the IBB in Hormozgan province. The largest population patch of the IBB was about 1041 km2 that covered the most important habitat block (i.e. Bashagard area). Habitat blocks of Bashagard area and Rudan area are linked by the most important and almost the highest length of corridor with about 70 km. Although the density of roads in the all habitat corridors was low (27.73 m/km2)، most of habitat corridors were crossed by roads and roads create insecure condition for IBB movement through habitat corridors. Stepping stones، as the cover area for the IBBs، created 13% proportion of all habitat corridors. Conservation of main habitat blocks as well as habitat corridors of this endangered subspecies in Hormozgan province should be taken into consideration by the Department of Environment in Iran.