تأثير كم آبي در ابتداي دوره رشد بر عملكرد كمي و كيفي چغندرقند

Effect of water deficit in initial growth stage on sugar beet yield

به منظور بررسي تأثير تنش خشكي در مراحل اوليه رشد چغندرقند، اين تحقيق به صورت كرتهاي خرد شده در قالب بلوكهاي كامل تصادفي در چهار تكرار و در سه سال متوالي در مزرعه تحقيقاتي كمال آباد كرج اجرا شد. در اين آزمايش كرتهاي اصلي (عامل A) به زمان شروع تنش اختصاص داده شد. نتايج بدست آمده با توجه به تجزيه واريانس جداگانه سه سال اجراي طرح نشان داد كه در سال اول صفات، وزن ريشه، عملكرد شكر ناخالص و عملكرد شكر سفيد تحت تأثير مقدار تنش قرار گرفته و تيمارها در سطح 5% تفاوت معني دارنشان دادند. در تجزيه مركب سه ساله نيز دو صفت وزن ريشه و عملكرد شكر ناخالص تحت تأثير مدت زمان تنش قرار گرفته و در سطح اعتماد 5% معني دار شده اند. دسته بندي ميانگين ها به روش دانكن كه بر روي نتايج سه ساله اين تحقيق انجام شد نشان داد كه درصد قند ناخالص و درصد قند قابل استحصال تحت تدثير اثرات متقابل A×B قرار گرفته اند، به طوريكه تيمار A2B4 (شروع تنش بعد از آبياري چهارم و مصرف كامل اب قابل دسترس) از نظر صفات مذكور در گروه برتر قرار دارند در حاليكه صفات مذكور تحت تأثير اثرات متقابل A1B2 (شروع تنش بعد از آبياري سوم و مصرف 5/3 آب قابل دسترس) در گروه پائين تر قرار گرفتند. همچنين وزن ريشه، عملكرد شكر ناخالص و شكر سفيد كه از صفات مهم در زراعت چغندرقند هستند تحت تأثير اثرات متقابل تيمار A3B2 (شروع تنش بعد از آبياري پنجم و مصرف 4/5 آب قابل دسترس) در گروه برتر واقع شده اند. در حاليكه تيمار A4B4 (شروع تنش بعد از آبياري ششم و مصرف كامل آب قابل دسترس) از اين نظر در پائين ترين گروه قرار دارد. با توجه به نتايج بدست آمده اعمال تنش بعد از آبياري پنجم (حدود 45 روزگي رشد گياه) و مقدار مصرف 60% رطوبت قابل استفاده مطلوبترين حالت بوده كه ضمن صرفه جويي يك نوبت ابياري افزايش محصول نيز به همراه داشته است. همچنين نتايج بيانگر افت كمي و كيفي محصول در آبياري زود به زود (مصرف كمتر از 60% رطوبت قابل استفاده) مي باشد.

This experiment was carried out to investigate the effect of water stress on sugar beet yield, at Motahary research station. A split plot experiment was undertaken with in a randomized complete block design with four replications for three years. Main plots were different times of water stress as implemented after the 3rd, 4th, 5th and sixth irrigation. Subplots were included as 2/5, 3/5, 4/5 and 5/5 of available soil water. The results showed some parameters like root yield, sugar yield and white sugar yield were significant in the first year. Combined analysis of three years, experiments showed that root and sugar yield had significant differences. In addition, Duncan-test used for mean analysis of three years showed that sugar content and white sugar content were affected by the interaction and using total available water) was the best treatment. Whereas A1B2 treatment (water stress after third irrigation and using 3/5 available water) showed the lowest yield in comparision the other treatments. Moreover, important parameters such as root yield, sugar yield and white sugar yield are affected by the interaction of treatments. These were most favorably affected by A3B2 treatment (water stress after the fifth irrigation and using 4/5 available water). The A4B4 treatment (water stress after sixth irrigation and using complete available water) the lowest yield showed. These results indicated that water stress after fifth irrigation (about 45 days after sowing) and using 60% available water of soil is optimum for saving water and increasing yield production.