بررسي اختلالات ريتم شبانه روزي خواب در بيماران مبتلا به مولتيپل اسكلروز و ارتباط آن با خستگي در مقايسه با گروه شاهد: يك مطالعه مورد شاهدي

The Study of Circadian Rhythms Disorder and Its Relationship with Chronic Fatigue in Multiple Sclerosis in Compare with Control Group

اختلالات ريتم شبانه روزي خواب از جمله تظاهرات انواع اختلالات خواب در بيماران مبتلا به مولتيپل اسكلروز (Multiple Sclerosis يا MS) است. آگاهي از اين مشكلات و رويكرد منطقي مي تواند به ارتقاي سطح سلامت و درمان اين بيماران كمك نمايد. هدف از اين مطالعه، بررسي ميزان فراواني اختلالات ريتم شبانه روزي خواب در بيماران مبتلا به MS در مقايسه با گروه شاهد و تعيين ارتباط آن با خستگي مزمن در اين بيماران بود. روش ها: اين مطالعه به صورت مورد شاهدي در سال 1388 در كلينيك MS بيمارستان الزهراي (س) اصفهان بر روي 120 بيمار مبتلا به MS و 60 نفر به عنوان گروه شاهد انجام شد. پرسش نامه هاي ارزيابي كيفيت خواب بيماران با تاكيد بر اختلالات ريتم شبانه روزي خواب (PSQI) و شدت خستگي (FSS) براي هر كدام از بيماران و گروه شاهد، كه از لحاظ سن و جنس با گروه مورد همسان شده بودند، از طريق مصاحبه تكميل شد و مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته ها: ميزان اختلالات ريتم شبانه روزي در بيماران مبتلا به MS نسبت به گروه شاهد بيشتر بود (0.002=P). همچنين در بيماران مبتلا به MS با خستگي شديد، اين طيف از اختلالات خواب در مقايسه با بيماران مبتلا به MS با خستگي خفيف افزايش نشان داد (0.05>P). نتيجه گيري: اين مطالعه نشان داد كه ميزان اختلالات ريتم شبانه روزي خواب در بيماران مبتلا به MS، با خستگي شديد و با خستگي خفيف، نسبت به گروه سالم بيشتر است. افزايش توزيع فراواني اين گروه از اختلالات، احتمال آسيب پذيري بيشتر ساعت بيولوژيك مغز را، كه تنظيم كننده ريتم هاي شبانه روزي (Circadian) است، در جريان بيماري MS تقويت مي كند. تاييد ارتباط آناتوميك محل پلاك هاي دميلينه با انواع اختلالات خواب نياز به بررسي هاي بيشتري دارد.

Background: Circadian rhythm disorders (CRDs) are one of the manifestations of all types of sleep disorders in Multiple Sclerosis (MS) patients. Knowing about these problems and rationale approach to them can increase the health level and treat these patients. The aim of this study was to determine the frequency of circadian rhythm disorders in MS patients in compare with control group and ascertain its association with chronic fatigability. Methods: The case-control study was held on 120 Multiple sclerosis patients and 60 healthy people (as control group) in MS Clinic of Al-Zahra Hospital in Isfahan in 2009. The questionnaires of PSQI, FSS and EDSS was given to patients and for assessing the circadian rhythm disorders, the PSQI questionnaire was given to control group too. All the findings were analyzed in SPSS software. Finding: The amount of circadian rhythm disorders in MS patients was significantly higher than control group (P = 0.002). In this manner, these kind of circadian rhythm disorders in patients with severe fatigue was significantly higher than patients with mild fatigue (P < 0.05). Conclusion: This study showed that the rate of circadian rhythm disorders in MS patients with severe and mild fatigue was higher than control group. Increased distribution of these groups of disorders may empower the more susceptibility of biologic clock, which regulates the circadian rhythm, in the course of MS disease. More studies are required for confirmation of anatomic relationship between location of demyelinative plaque and types of sleep disorders.