سنجش ميزان آسيب پذيري ساختماني كتابخانه هاي عمومي در مقابل خطر زمين لرزه با استفاده از روش ياگر: بررسي موردي كتابخانه هاي عمومي بافت مركزي شهر تبريز

Measuring Vulnerability of Tabriz City Public libraries Buildings against Danger of Earthquake Based on Yager Method

هدف: هدف از انجام اين پژوهش شناسايي عوامل مهم در آسيب پذيري لرزه اي ساختمان هاي كتابخانه هاي عمومي واقع در بخش نسبتاً تاريخي شهر تبريز و رتبه بندي آنها بر اين اساس است. روش: اين پژوهش از نوع كاربردي و توصيفي است. ابزارهاي گردآوري اطلاعات اسناد علمي، سياهه وارسي، برداشت ميداني، نقشه هاي شهري، تصاوير ماهواره اي و دستگاه موقعيت ياب جهاني (GPS) مي باشد. از روش هاي تحليلي فرايند تحليل سلسله مراتبي (AHP) و ياگر نيز براي اعمال رتبه بندي كتابخانه هاي عمومي از نظر در معرض خطر زلزله بودن بهره برده شد. يافته ها: نتايج اين پژوهش نشان داد كه عواملي چون مصالح ساختماني، قدمت بنا، مصالح نما، شكل سازه، وضعيت قرارگيري در بلوك، تعداد همسايگي، و اندازه قطعات بيشترين تاثير را در آسيب پذيري لرزه اي در ساختمان هاي كتابخانه هاي عمومي دارند. رتبه بندي كتابخانه هاي عمومي مورد بررسي نيز نشان داد كه كتابخانه شهيد مدني بيشترين درجه آسيب پذيري را به هنگام وقوع زلزله دارد. رتبه دوم از اين نظر كتابخانه عمومي رشديه است. كتابخانه هاي نبي اكرم (ص)، و تربيت نيز به طور مشترك رتبه سوم را به خود اختصاص دادند. رتبه چهارم از نظر آسيب پذيري لرز ه اي متعلق به كتابخانه امير خيري است. نهايتاً كتابخانه اي كه در اين ميان امن ترين آنها به هنگام وقوع سانحه زلزله است كتابخانه جعفريه معرفي شد. اصالت/ارزش: علي رغم اهميت خطر زلزله در كتابخانه ها تاكنون پژوهشي در ايران و جهان به ارزيابي ميزان آسيب پذيري كتابخانه هاي عمومي در مقابل اين سانحه غيرقابل پيش بيني انجام نشده است. بنابراين اين پژوهش هم از نظر روش و هم از نظر اصالت موضوعي ارزشمند ارزيابي مي شود.

Purpose: The aim of the research is identifying important factors of earthquake vulnerability in buildings of Tabriz public libraries in relatively historic texture of the city and ranking them based on identified and analyzed factors. Methodology: This work is an applied and descriptive research. Data and information of the research have gathered through scientific documents, checklist, field survey, city maps, satellite images and GPS. The analytic hierarchy process and Yager methods used for data analysis. Findings: The findings of the research showed that building materials, oldness of Building, Building Façade materials, its form, and position in block, and also number of neighbors and parcel size are the most important factors in vulnerability of public libraries buildings. Ranking of the selected public libraries showed that Shahid-Madani Public Library Building has the most vulnerability while Jafariyeh Public Library Building Is the safest against the danger of earthquake. Originality/Value: We tried to show the importance of factors mentioned above and categorization of vulnerable public libraries that need renewal or restoration