پديد آورندگان :
خرم قهفرخي، آزاده دانشگاه ولي عصر (عج) رفسنجان - گروه زراعت , رحيمي، اصغر دانشگاه ولي عصر (عج) رفسنجان - گروه زراعت , ترابي، بنيامين دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان - گروه زراعت , مداح حسيني، شهاب دانشگاه ولي عصر (عج) رفسنجان - گروه زراعت
كليدواژه :
چاي كمپوست , شاخص برداشت , كود زيستي , ورمي واش
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: گلرنگ يكي از مهم ترين گياهان روغني است، كه در بسياري از مناطق نيمه خشك جهان رشد مي كند.
هيوميك اسيد اصلي ترين بخش مواد هيوميكي و مهم ترين جزء ماده آلي خاك (هوموس) را تشكيل مي دهد كه باعث
افزايش عملكرد و كيفيت محصول مي شود. چاي كمپوست هوازي حاوي جمعيت بالايي از ميكروارگانيسم هاي زنده
نظير ريزوباكتر، تريكودرما و گونه هاي سودوموناس مي باشد كه باعث افزايش رشد و عملكرد گياهان مي شوند.
ورمي واش به عنوان عصاره ورمي كمپوست يك كود آلي مايع است كه از مواد ترشحي و فضولات دفعي كرم خاكي
به دست مي آيد و به صورت اسپري برگي به كار مي رود. هدف از اين تحقيق بررسي كاربرد كود هيوميك اسيد و
محلول پاشي چاي كمپوست و ورمي واش بر عملكرد، اجزاي عملكرد و ميزان روغن در گياه گلرنگ رقم گلدشت
است.
مواد و روش ها: به منظور مطالعه اثر هيوميك اسيد گرانول و محلول پاشي چاي كمپوست و ورمي واش بر عملكرد،
اجزاء عملكرد و ميزان روغن گلرنگ آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك كامل تصادفي در سه تكرار در
مزرعه تحقيقاتي دانشگاه ولي عصر (عج) رفسنجان انجام شد. تيمارها شامل كاربرد خاكي هيوميك اسيد (صفر (شاهد)، 500، 1000، 1500 كيلوگرم در هكتار) و چهار سطح محلول پاشي آب مقطر به عنوان شاهد، 1:10 ورمي واش 1:20 و چاي كمپوست بود
يافته ها: نتايج نشان داد اثر سطوح مختلف هيوميك اسيد بر ارتفاع بوته، وزن طبق، تعداد دانه، وزن هزار دانه و درصد
روغن معني دار بود اما تيمارهاي محلول پاشي و اثر متقابل آن ها بر اين صفات معني دار نبود. افزايش وزن طبق در
گلرنگ با كاربرد هيوميك اسيد مي تواند به دليل افزايش تعداد دانه و وزن هزار دانه باشد. قطر ساقه، تعداد طبق كل،
تعداد طبق بارور، عملكرد روغن و عملكرد دانه تحت تأثير اثر هيوميك اسيد و محلول پاشي قرار گرفت، اما بر هم كنش
اثر هيوميك اسيد در محلول پاشي تأثير معني داري بر صفات فوق نداشت. به نظر مي رسد افزايش فتوسنتز و متابوليسم
گياهي در اثر مصرف هيوميك اسيد، موجب افزايش مواد ذخيره شده و كاهش محدوديت منبع شده كه موجب سرازير
شدن مواد پرورده به سمت دانه و افزايش وزن هزار دانه در گياه گلرنگ مي گردد.
نتيجه گيري: نتايج به دست آمده از اين آزمايش نشان داد كه در بين سطوح مختلف كود هيوميك اسيد مقدار 1500
كيلوگرم در هكتار مي تواند نقش مؤثري در افزايش ارتفاع بوته، قطر ساقه، وزن طبق، تعداد طبق، تعداد طبق بارور،
تعداد دانه، وزن هزار دانه، درصد روغن، عملكرد روغن و عملكرد دانه داشته باشد. محلول پاشي چاي كمپوست
بيش ترين تأثير را در افزايش قطر ساقه، تعداد طبق، تعداد طبق بارور، عملكرد روغن و عملكرد دانه داشت. در مجموع
مي توان گفت در شرايط آب و هوايي مشابه رفسنجان، كاربرد كود زيستي هيوميك اسيد به ميزان 1500 كيلوگرم در
هكتار و محلول پاشي چاي كمپوست مناسب ترين تيمار براي افزايش عملكرد، اجزاي عملكرد و درصد روغن در گياه
گلرنگ بود.
چكيده لاتين :
Introduction: Safflower (Carthamustinctorius L.) is an important oil seed plant that grows throughout the semiarid regions in many parts of the world. Humic acid is the main humic substance and the important ingredient of soil organic matter (humus) which causes increase of yield and quality of crop. Aerial compost tea contains high populations of live microorganism consisting of rhizobactria, trichoderma and pseudomonas species which increase the growth and yield of the plant. Vermiwash as the extract of vermicompost is a liquid organic fertilizer obtained from unit of vermiculture and vermicompost as drainage. It is used as a foliar spraying on the leaf. The aim of this research is evaluating the effect of humic acid and foliar application of compost tea and vermiwash on yield, yield component and oil content of safflower.
Materials and method: In order to study the effect of granular humic acid and foliar application of compost tea and vermiwash on yield, yield component and oil content of safflower (Carthamus tinctorius L.), an experiment was conducted as a factorial based on randomized complete block design with three replications in agricultural research farm at Vali-e-Asr University of Rafsanjan. Treatments were included soil application of humic acid (0 (control), 500, 1000 and 1500 kg.ha-1) and 4 level of foliar application of distilled water as control, vermiwash with dilution 1:10 and 1:20 and compost tea.
Results and discussion: Results showed that the effect of different levels of humic acid on the plant height, head weight, seed number, thousand seed weight and oil percent were significant but the foliar application treatments and their interaction have no significant effect. . The increase of head weight in safflower by using of humic acid could be related to the higher seed number and thousand seed weight. Stem diameter, total head number, fertile head number, oil yield and seed yield significantly affected by humic acid and foliar application treatments; however their interaction had no significant effect on them. It seems that humic acid would increase photosynthesis and plant metabolism which cause higher saving carbohydrate and decrease source limitation which translocate more sap to seed and increase thousand weight of safflower seed.
Conclusion: The results of this research showed that the highest application of humic acid (1500 kg.ha-1) increased plant height, stem diameter, head weight, head number, fertile head number, seed number, thousand seed weight, oil percent, oil yield and seed yield in safflower. It is also resulted that the highest stem diameter, total head number, fertile head number, oil yield and seed yield were observed in foliar application of compost tea. It is concluded that in Rafsanjan climate and the same region climate, application of 1500 kg.ha-1 humic acid and compost tea as foliar application is the best treatment for increasing seed yield, yield component and oil percentage of safflower.
