ريشه‌ها و پيامدهاي همسايگي با دولت‌هاي ورشكسته: افغانستان و شكست دولت- ملت‌سازي و صلح

The Origins and Consequences of Neighboring with Failed States Afghanistan: Failure of Nation-State Building and Peace

همجواري ايران با كشورهايي كه اغلب آنان به دليل منازعات داخلي و يا به واسطه بحرانهاي منطقه اي و بين‌المللي دچار ناآرامي، كشمكش و يا جنگ بوده‌اند، باعث گرديده تا آثار و تبعات اين دست تحولات، به طور ناخواسته به ‌ايران نيز تسري يابد. يكي از ملموس ترين اين تاثيرات اغلب نامطلوب، وقوع بحرانها و منازعات خشونت بار در كشورهاي همسايه بوده كه با ورود گاه و بيگاه موج پناهندگان گريخته ‌از اين دست بحرانها (به ويژه ‌از سوي دو كشور افغانستان و عراق) به درون خاك ايران، نخستين تاثيرات نامطلوب خود را عرصه هاي مختلف كشور ما نمايان ساخته است. در اين ميان كشور افغانستان به دليل چندين دهه جنگ داخلي و نيز كشمكش‌هاي بين‌المللي، وجود شكاف‌هاي متعدد قومي و مذهبي، برخورداري از دولتي درمانده و فقدان يك دولت- ملت حقيقي، از كانون‌هاي هميشه بحران زا در منطقه و جهان به شمار آمده است. با وجود اين كه گمان مي‌رفت پس از سقوط طالبان در سال 2001 توسط ائتلاف بين‌المللي، اين كشور به مرور زمان راه صلح و ثبات را پيش گيرد، اما پس از گذشت بيش از يك دهه، هنوز چشم انداز اميدوار كننده اي براي اين امر متصور نيست. از همين رو نمي‌توان از عوارض ناخواسته و ناگزير همسايگي با چنين كشورهايي در امان بود و يا از كنار آن به سادگي گذشت. از آنجا كه سرنوشت همسايگان همواره به يكديگر مربوط بوده و به نوعي به يكديگر گره خورده است، آينده و سرنوشت كشورها و ملت‌هاي همسايه آنقدر براي ايران مهم بوده و بايد باشد كه سرنوشت خود ايران مهم است. با توجه به سابقه و وضعيت دشوار و پيچيده افغانستان در طول دهه‌هاي گذشته و نگاه به وضعيت چندپاره، ناهمگون و پرآشوب امروز اين كشور، به يقين درخواهيم يافت كه با وجود تغييرات ظاهري در عرصه سياسي و حكمراني، تغيير چنداني در ماهيت ناپايدار و از هم گسيخته ‌اين كشور به وجود نيامده ‌است و اين امر بدين معناست كه تا آينده نامعلومي، ايران از آثار و پيامدهاي همسايگي با اين كشور متاثر خواهد بود.

Iran’s adjacency with countries which are often dealing with internal conflicts or are affected by international crises has caused mostly undesirable consequences in the country itself. One of the most tangible of these consequences is the surge of refugees entering Iran whenever there is a violent conflict in the neighboring countries, especially in Afghanistan and Iraq, which in turn causes further undesirable effects in Iran. Among Iran’s neighbors, Afghanistan has always been one of the important birthplaces of crises in the region due to its involvement in decad es of civil war and international conflicts, numerous ethnic and religious gaps, having a failed state, and lack of a genuine nation-state. Although, after the Taliban was removed from power by the international coalition in 2001, it was thought that Afghanistan would set off towards a future of peace and stability. However, after more than a decade of war, the prospect is dim, and the outlook is not promising. Since the fate and prosperity of neighboring countries have always been tied to each other, Iran has regarded the present and future of its neighbors important. Regarding the difficult and complicated situation in Afghanistan during the past decades and considering its prevalent, continual turmoil and instability, we can conclude that despite superficial changes in its government system and political arena, no significant change has occurred in its unstable and crumbling condition. This is an indication that until an uncertain point in the future, Iran will be affected by Afghanistan because of being neighbors with it.