بررسي عوامل تهديدكننده ي زيست محيطي جنگل هاي دست كاشت غرب رودخانه كرخه شهرستان اهواز بر اساس مدل هاي تصميم گيري چند معيار (مطالعه موردي جنگل دست كاشت بيت قشم و شنين حسين)

Study of environmental threaten factors of the forests located in the west of Karkhe in Ahvaz based on Multi-criteria decision-making model (Case Study in the area Biet Qesham and Shenin Hosein)

اين مقاله با هدف تعيين عوامل تهديدكننده ي زيست محيطي جنگل هاي دست كاشت منطقه غرب رودخانه كرخه شهرستان اهواز بر اساس مدل تصميم گيري چند معيار در منطقه بيت قشم و شنين حسين در سال 1393 به انجام رسيده است. اين منطقه در فاصله 40 كيلومتري مركز استان خوزستان در جهت شمال شهر اهواز و جنوب شهرستان شوش و در ضلع غربي رودخانه كرخه قرار داشته و داراي 4086.6 هكتار مساحت مي باشد. اين منطقه از ويژگي هاي منحصربه فرد زيست محيطي برخوردار است و متاثر از عوامل اثرگذار منفي فعاليت هاي نادرست جوامع محلي است. در اين پژوهش ابتدا جهت شناسايي تهديدهاي موجود در منطقه از روش دلفي استفاده شد سپس از 21 تهديد شناخته شده، 15 عامل به عنوان تهديدهاي نهايي در گروه تهديدهاي زيست محيطي باقي ماندند. در مرحله بعد جهت تجزيه وتحليل و اولويت بندي تهديد هاي شناسايي شده از فرآيند تحليل سلسله مراتبي (AHP) استفاده گرديد. در اين بررسي عوامل تهديد با استفاده از سه شاخص شدت اثر، احتمال وقوع و حساسيت محيط پذيرنده ارزيابي شدند. تجزيه وتحليل داده ها نشان دادند كه بالاترين تهديد ها در دو معيار اقتصادي و فرهنگي قرار دارند كه در معيار اقتصادي، مشكلات اقتصادي نظير فقر و بيكاري با وزن 0.544 در اولويت اول، كمبود قرقبان با وزن 0.328 (در همان معيار اقتصادي) در اولويت دوم و در معيار فرهنگي، عدم آگاهي بوميان منطقه از ارزش هاي زيستي با وزن 0.302 اولويت سوم را به خود اختصاص داده است.

The aim of this study is investigation of environmental threaten factors of the forests located in the west of Karkheh river in Ahvaz based on Multi-criteria decision-making model in the area of bitQeshm and Shenin Hosein. The region is 40 km away from the center of Khozestan; it is located in the north of Ahvaz, south of Shoushtar and the west side of Karkheh River. The surface area of the region is 4086.6 hectares. It has unique ecological features and influenced by the negative influencing factors because of improper activities of local communities. In this study, Delphi technique was used for identifying existing risks in the region, then 21 risks were identified and 15 of these risks were left as the final risks in the group of environmental risks. In the next step, Analytical Hierarchy Process (AHP) was used for analyzing and prioritizing the identified risks. In this study, the risk factors evaluated using the severity of the impact, occurrence probability and sensitivity of the receptive field. Results showed that the most threatened factors are economical and cultural factors. In the category of economical factors, poverty and unemployee with the weghit of 0.554, shortage of forest warden the weghit of 0.328 and in cultural category; Lack of knowledge of the indigenous peoples of environmental values with the weghit of 0.302 were the most parameters respectively.