واكاوي اصول جوانمردي و فتوت در دو نگاره هارون الرشيد در حمام متعلق به مكاتب نگارگري هرات و مشهد

نگارگران تحت تأثير فرهنگ و طبقه مسلط اجتماعي يعني اهل فتي، نگاره‌هايي خلق كرده‌اند همچون دو نگاره هارون الرشيد در حمام اثر بهزاد و هنرمند گمنام از مكتب مشهد. هدف اين پژوهش تحليل اصول اهل فتي در دو نگاره ياد شده است. جمع‌آوري داده‌ها با روش كتابخانه‌اي و روش تحقيق تحليل جامعه‌شناسي است. يافته‌ها گوياست كه نگارگر با نگاه خاصي كه در جامعه جاري بوده، اشاره‌اي نمادين به اهل جوانمردي و آئين تشرف داشته است. در نگاره هرات با نشان دادن لنگ‌هاي بسيار، اختصاص بخش عمده‌اي از نگاره به آن كه سروال دلاكان بوده و حقير جلوه دادن خليفه در گوشه كادر، مخاطب را رهنمون ساخته و در نگاره مكتب مشهد، موضوع جوانمردان در لفافه ارائه شده است. در اين نگاره اشاره به آب، مراحل تشرف به فتي شدن در سه قسمت سمت چپ نگاره و موقعيت والاي لنگ، و در سمت راست اشاره‌اي كاملا پنهان به خليفه در كنار مردم عادي و حلق كردن خليفه نشان از پايين آوردن جايگاه او و در مقابل، مبارك داشتن مراحل فتي شدن است.

The painters, under the influence of the dominant social class, i.e. the men of bravery, have created images such as the two paintings of Harun al-Rashid in the bathroom painted by Behzad and an unknown artist from the Mashhad school. The purpose of this research is to analyze the principles of the men of bravery in the two above-mentioned works. Data is collected using library resources implementing a sociological research method. The findings suggest that the artist with a particular current view in the society has made a symbolic reference to the men of bravery and the initiation ritual. In the Herat image, by displaying a lot of loincloths which have been the trousers of the masseurs and humiliating the caliph in the corner of the image, the audience has been guided. In the school of Mashhad, the subject of the men of bravery is wrapped. In this image, references have been made to water, the stages of entering the circle of the men of bravery and the high position of the loincloths in the three left parts of the image. In the right part of the image, a hidden reference is made to the caliph besides the ordinary people. Head shaving of the caliph indicates that his position has been lowered and the stages of entering the circle of the men of bravery are felicitated.