از كشور اسلامي تا امت اسلامي - واكاوي مفاهيم حقوقي- سياسي جهان اسلام

from islamic countries to the slamic ummah analyzing the legal implications of the eslamic political world

ميراث زمامداري در جهان اسلام مبتني بر كلان نظريه امت شكل گرفته و افق حاكميت را در جوامع اسلامي مشخص نموده است. از سويي در دوران معاصر و با سيطره اقتضائات دولت مدرن، كشورهاي اسلامي همگي بر اساس ساختار دولت-ملت بوجود آمده و استقلال يافته اند. با توجه به عدم امكان چشم‌پوشي از اين دو مفهوم و الزامات آنها، آينده حقوقي-سياسي جهان اسلام را نحوه گذار از الگوي دولت ملي به ساختارهاي نوين امت اسلامي تشكيل مي دهد كه مسأله محوري اين مقاله نيز همين موضوع مي باشد. اين فرايند بايد با انديشه ورزي مداوم و نظريه پردازي در باب محتوا و ساختار امت اسلامي در دوران معاصر همراه باشد. به گونه اي كه نه از اصالت ايده امت اسلامي غافل ماند و نه اقتضائات دوران معاصر را به يكباره ناديده گرفت. از اين رو آشنايي با دو مفهوم دولت-كشور اسلامي و نظريه امت اسلامي همراه با تحليل نظريه «امت-امامت» قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران به عنوان نمونه اي از تلاش در اين مسير، بخش هاي اصلي اين مقاله را تشكيل مي دهند.