بررسي ساختار و تدوين الگوي انتخاب بازارهاي صادراتي ايران؛ مطالعه موردي محصولات كيوي، سيب و انگور

Investigating the Structure and Model Formulation of Iran’s Export Market: Case study: Kiwi, Apple and Grapes

يكي از استراتژي‌هاي مهم در توسعه اقتصاد كشور، توسعه صادرات غيرنفتي است. در راستاي افزايش سياست صادرات غيرنفتي،شناخت اولويت­هاي توليدات داخلي كه شرايط لازم جهت نفوذ در بازارهاي جهاني را دارا باشند، امري ضروري به نظر مي‌رسد. در اين مطالعه به بررسي ساختار بازار جهاني سه محصول سيب، انگور و كيوي و قدرت بازاري ايران در كشورهاي هدف نسبت به رقبا با استفاده از شاخص هرفيندال- هيرشمن و همچنين اولويت­بندي كشورهاي هدف ايران بر اساس برآورد شاخص­هاي تداوم بازاري، ميانگين قيمت دلاري، ميانگين سهم وارداتي كشور هدف، ضريب نوسان قيمت دلاري و ضريب نوسان سهم وارداتي كشور هدف با استفاده از رهيافت تاكسونومي عددي پرداخته‌شده است. نتايج اولويت­بندي كشورهاي هدف ايران براي محصول سيب نشان مي­دهد كه كشورهاي امارات، تركمنستان و عربستان در اولويت اول تا سوم قرار دارند. ميانگين سهم وارداتي آن­ها به ترتيب برابر با 62/15، 72/11و 75/6 مي­باشد. ساختار بازار جهاني سيب، انگور و كيوي بيانگر اين مطلب است ساختار بازار اين سه محصول طي دوره 2001 تا 2014 به ترتيب انحصار چند جانبه باز، بين انحصار چند جانبه باز و انحصار چند جانبه بسته و انحصار چند جانبه بسته مي­باشد. با توجه به نتايج اولويت­بندي كشورهاي هدف براي هر سه محصول مختلف پيشنهاد مي­شود با استفاده از تفاهم‌نامه‌هاي ترجيحي و دوطرفه اقدام به بازاريابي اين سه محصول در كشورهاي اولويت­بندي شده گردد تا شرايط لازم براي تغيير الگوي صادراتي و رسيدن به الگوي پيشنهادي مهيا شود.

One of the important strategies in economic development, is development of non-oil exports. In order to increase non-oil export policy, cognition of domestic products priorities that have the necessary conditions of international markets penetration, it seems to be necessary. In this study, the structure of the global market was studied for three products as apples, grapes and kiwi and Iran’s market power in targeted countries compared with competitors by using Herfindahl-Hirschman index and also ranking the Iran’s targeted countries based on some indicators such as market continuation, the average price in dollar, average share of the targeted country, coefficient of price volatility and the coefficient of volatility for the imports share of targeted country and by using numerical taxonomy approach. Results of ranking the global market for apples, grapes and kiwi showed that market structure of these three products over the period 2001 to 2014 respectively are opened oligopoly, between opened and closed oligopoly and closed oligopoly. According to the results of ranking the targeted countries for these products, marketing action in main targeted countries will be suggested by using MOUs preferential and bilateral action to prepare necessary conditions for changing the export pattern and achieving the proposed model.