تحليل گفتمان ادبيات پژوهشي هويت فرهنگي ايرانيان

Analysis of Research literature's Discourse of the Iranian Cultural Identity

هدف از پژوهش حاضر بررسي هويت فرهنگي و بحراني برساختن آن در ادبيات پژوهشي ايران است. بدين منظور با مرور متون پژوهشي چاپ شده در نشريات داخلي به واكاوي چفت و بست‌هاي گفتماني حاكم بر آنها در بحراني برساختن مفهوم هويت فرهنگي ايرانيان مي‌پردازيم. بدين منظور با مروري بر نسبت هويت فرهنگي با امپرياليسم فرهنگي و جهاني شدن به بررسي انسجام كلي، گره‌گاه‌ها، چشم‌انداز‌هاي متن، عناصر مثبت و منفي مطرح شده در متن، تقيد‌ها و پيش فرض‌ها و معاني ضمني اين متون پرداختيم. در مرحله دوم براي نشان دادن اينكه آيا وضعيت هويت فرهنگي واقعا بحراني است يا خير؟ پژوهشي ميداني انجام داديم. اين پژوهش در بين 75 دانشجوي مشغول به تحصيل در خارج از كشور و 75 دانشجوي مشغول به تحصيل در داخل صورت گرفت. نتايج نشان داد كه وضعيت هويت فرهنگي ايرانيان داخل و خارج بر خلاف مدعاي گفتماني مبني بر بحراني بودن هويت، در وضعيتي بحراني به سر نمي‌برد و بحراني ديدن وضعيت هويت فرهنگي محصول نگاهي فراتاريخي و صلب به هويت فرهنگي است. ديگر نتايج بخش كمي و تجربي حاكي از بالاتر بودن وجوه ديني و اسلامي هويت فرهنگي در نمونه داخل نسبت به نمونه خارج از كشور بود. همچنين بين دو نمونه تفاوت معناداري در نمره هويت فرهنگي با تأكيد بر عناصر ملي مشاهده نشد اگرچه در مرز معناداري بود. هويت فرهنگي دانشجويان خارج از كشور در بعد عناصر ايراني و ملي بالاتر از نمونه داخل بود. ديگر يافته حاكي از نبود تفاوت معنادار بين دو نمونه در نمره كلي هويت فرهنگي بود. يافته‌هاي كمي در نسبت با يافته‌هاي حاصل از تحليل گفتمان مورد بررسي قرار گرفت.

This paper aims to study the cultural identity and its crisis-construction in research literature of Iran. For this purpose, reviewing published research text in domestic journal, we analyze the mechanism of their dominant discourse in crisis-construction the concept of Iranian cultural identity. Studying the relation between cultural identity with globalization, this paper pursue the general solidarity, knotting, text spaces, positive and negative points throughout the text, abstruseness, defaults and tacit meanings of these texts. In second phase, for determining the situation related to existence of crisis in cultural identity, a grounded research is done among 75 students abroad and 75 student inside. The finding show that the cultural identity status inside and outside is against claims based on crisis. The perception about it is resulted from meta-historical and strict approach. The other point illustrates that the domestic pattern is more religious and Islamic than abroad one. Also, there is not a meaningful difference between cultural identities in two sides. But the cultural identity of abroad student is more than domestic one in terms of Iranian elements. Another finding shows that there is not any meaningful difference in the general mark of cultural identity. Finally the quantity finding has been analyzed related to findings of discourse analysis.