برخي از ويژگي هاي زيستي و تغييرات جمعيت سفيدبالك مركبات Dialeurodes citri Ashmead (Hemiptera: Aleyrodidae) در باغ‌ هاي مركبات شمال ايران

Some biological characteristics and population fluctuations of citrus whitefly, Dialeurodes citri Ashmead (Hemiptera: Aleyrodidae) in citrus orchards of northern of Iran

سفيدبالك‌ها از آفات نهالستان‌هاي مركبات در شمال كشور هستند. اين حشرات با تغذيه از شيره گياهي سبب تضعيف درختان و نهال‌ هاي مركبات ­شده و موجب كاهش رشد آن­ها مي­شوند. همچنين با ترشح عسلك و جذب قارچ Berk. & Desm. Capnodium citri ، عامل بيماري فوماژين سبب كاهش سطح فتوسنتزي درختان و كوچك ماندن ميوه‌ها مي­شوند. در اين بررسي زيست شناسي و تغييرات جمعيت سفيدبالك مركبات Dialeurodes citri به عنوان گونه غالب سفيدبالك در منطقه مطالعه شد. نمونه‌برداري از غرب مازندران به صورت هفتگي انجام شد. نمونه‌برداري از جمعيت حشرات كامل با شمارش آن­ها روي 20 برگ پرتقال تامسون ناول (4 برگ از 5 درخت) انجام گرفت.نمونه‌برداري از ساير مراحل شامل تخم و پوره‌ها و پوپاريوم انجام شد. نتايج بررسي مشخص كرد كه حشرات كامل نسل اول از اوايل خرداد ماه در طبيعت ظاهر شده و در اواخر خرداد ماه به اوج جمعيت خود رسيد. جمعيت حشرات كامل در نسل دوم و سوم به ترتيب در اواسط مرداد و اوايل مهر ماه به اوج ­رسيدند. آفت داراي جمعيت بالايي در باغ‌هاي مركبات به ويژه نهالستان‌ها و درختان زير 5 سال است. يك نسل كامل آفت در تابستان حدود 50 روز طول كشيد. تخم‌ها بسته به شرايط محيطي از 10 تا 28 روز تفريخ ­شدند. سنين پورگي 21 تا 32 روز و شفيرگي 10تا 14روز طول كشيد. زمستان‌گذراني آفت به­صورت پوره سن آخر و پوپاريوم در زير برگ‌ها است. سفيدبالك مركبات سه نسل در سال دارد.

Whiteflies are considered as citrus orchards pests in the north of Iran. The whitefly consumes large quantities of sap with its sucking mouthparts and weakens the plant. Further injury is caused by sooty mold fungus, Capnodium citri Berk. & Desm., which grows over fruit and foliage in the copious amount of honeydew excreted by the whitefly. This black fungus may cover the leaves and fruit so interferes with the proper physiological activities of the trees. In this investigation, biology and dynamics of the dominant species, citrus whitefly, Dialeurodes citri was studiedin the west of Mazandaran province. Weekly sampling was done. Sampling of the adult stage was done with 4 leaves from 5 trees (20 samples). Sampling was taken of other stages of the pest including egg, nymph and puparium. The results indicated that adult insects of first generation emerged in late May. The peak of adult population was in mid June, early August and late September, respectively. Population density of the pest was high in citrus orchards, especially in nurseries and young citrus orchards. It was found that a complete life cycle took 50 days in summer. Depending on the conditions, the eggs hatching took 10-28 days. Nymphal stage took 21-32 days. The pupal stage was 10-14 days during summer. The pest overwinters as last nymphal stage and pupae under leaf underside. Citrus whitefly has three generations in a year.