مآخذ استشهادات شعري فارسي مكتوبات مولانا و تكملة آن

در هر نوشتهاي آثار ذوق و انديشه ديگران را ميتوان ديد. مولانا هم از طريق مصاحبت با بزرگاني همانند بهاء ولد، محقّق ترمذي و شمس تبريزي و هم با مطالعة منابع عمدة فرهنگ اسلامي و آثار و اشعار نويسندگان و شاعران فارسيزبان و تازيگوي از آنان تأثير پذيرفته است. يكي از راههاي آشنايي با منابع فكري و ذوقي مولوي، جست و جوي مآخذ اقوال و افكار اوست. پيداكردن مآخذ استشهادات شعري آثار منثور، كمك ميكند تا تنوّع حوزة مطالعاتي او را بشناسيم. مكتوبات مولوي را در تركيه فريدون نافذ و در ايران توفيق سبحاني تصحيح و چاپ كردهاند. گولپينارلي نيز آن را با مقدمه و تعليقات مفيدي به تركي ترجمه كرده است. هر سه استاد در حواشي تصحيح و ترجمة خود، سعي كردهاند گويندگان اشعار را معرّفي كنند. توفيق سبحاني كه تعليقات آن دو را در دست داشته، يافتههاي خود را نيز بر آنها افزوده و در مجموع، مأخذ 75 مورد از 153 استشهاد شعري را معرفي كرده است. حدّاد عادل نيز در «احوال دل گداخته»، مأخذ تعداد ديگري از اشعار را روشن كرده است. در اين مقاله، ضمن بحثي كلّي دربارة استشهادات شعري مكتوبات و چند و چون آن، مأخذ تعداد ديگري از اشعار براي اولين بار معرّفي ميشود.