پيش‌بيني تنش‌والديني ‌وآشفتگي روان‌شناختي مادران براساس مشكلات‌رفتاري وكاركردهاي انطباقي كودكان دبستاني با تأخيرهاي تحولي

Predictions Parents Stress and Psychological Distrees Mothers on Basis Behavioral Problems and Adaptive Functions Primary School Children with Developmental Delays

زمينه و هدف: تولد كودك با تأخيرتحولي مي‌تواند به همراه خود، مشكلات جديد و مضاعفي را براي والدين اين كودكان به دنبال داشته باشد، اغلب براي چنين والديني مخصوصاً مادران تنش، تجربيات و پاسخ‌هاي هيجاني از قبيل افسردگي، اضطراب و آشفتگي‌هاي رواني ديگر رخ مي‌دهد، كه اينها ارتباط مستقيمي با مسائل كود‌ك دارند. پژوهش حاضر به‌منظور پيش‌بيني تنش والديني و آشفتگي‌روان‌شناختي مادران بر اساس مشكلات‌رفتاري و كاركردهاي‌انطباقي كودكان دبستاني با تأخيرهاي‌تحولي انجام شد. روش‌: طرح پژوهش توصيفي، از نوع همبستگي است. داده­هاي پژوهش با روش مدل‌يابي معادلات‌ ساختاري با استفاده از نرم‌افزار ليزرل تحليل شده است..جامعه آماري اين پژوهش تمامي كودكان 11-6 ساله با تأخيرهاي‌تحولي شامل كودكان مبتلا به اوتيسم مراجعه‌كننده به مراكزآموزشي و توان‌بخشي و دانش‌آموزان مدارس با نيازهاي ويژه شهر تبريز در سال تحصيلي 94-1393 را شامل مي‌شد. در اين پژوهش از روش نمونه­گيري در دسترس استفاده شد. پس از توضيح اهداف پژوهش براي مادران و جلب رضايت آگاهانه از آنها، مقياس‌هاي ‌‌رفتار غيرعادي كودكان‌(1986)، فرم كوتاه شده آزمون علايم رواني‌(1973)‌، ‌‌مقياس‌‌كاركرد‌انطباقي‌واينلند(1984)،‌ شاخص تنيدگي والديني(1967) توسط مادران تكميل شد. يافته‌ها: داده‌هاي پژوهش به وسيله روش آماري مدل‌يابي ساختاري از طريق نرم‌افزار ليزرل مورد تجزيه تحليل قرار گرفت. تحليل داده‌ها نشان داد كه بين مؤلفه‌هاي مشكلات‌رفتاري كودكان با تأخيرهاي‌تحولي (با اوتيسم و بدون اوتيسم) با آشفتگي‌روان‌شناختي و تنش‌والديني مادران آنها رابطه مثبت وجود دارد ولي بين مؤلفه‌هاي كاركردهاي‌انطباقي اين كودكان با آشفتگي‌روان‌شناختي و تنش والديني مادران رابطه منفي وجود دارد. نتيجه گيري: بر اساس نتايج مدل‌يابي‌ ساختاري مي‌توان استنباط كرد كه كاركردهاي‌انطباقي و مشكلات‌رفتاري كودكان با تأخيرهاي تحولي در قالب روابط‌ساختاري تغييرات آشفتگي‌روان‌شناختي و تنش‌والديني مادران را به طور معني‌دار تبيين كنند. به عنوان مثال متغير خودتحريكي با ضريب بتاي (24/0) و t محاسبه‌شده(72/3) قادر است 24% از تغييرات آشفتگي‌روان‌شناختي مادران را به طور معني‌دار تبيين كنند و اين متغير با ضريب بتاي(42/ 0و t محاسبه‌شده (46/5) قادر است 42% از تغييرات استرس والديني مادران را به طور معني‌دار تبيين كند.

Background and Purpose: birth child with developmental delay can be accompanied new problems and double for parents these children looking to have, often for such parents especially mothers stress, emotional responses and experiences such as depression, anxiety and other psychological distresses occurs, that these are a direct relationship children's issues. the present study was done in order to predictions parents stress and psychological‌ distrees mothers on basis behavioral problems and adaptive functions primary school children with developmental delays. Method: the research plan is description of the type correlation, that research data analysis has been with the method structural equational modeling with the use of program lisrel. the statistical community this research was included all the children 6-11 years old with developmental delays includes children with autism referred to training and rehabilitation center and students schools with special needs tabriz, iran In the academic year 2014-2015. in this study, was used of the available sampling methods. after explain the objectives research for mothers and satisfying conscious of them, scales aberrant behavior checklist (1986), short form of mental symptoms test (1973), vineland adaptive behavior scales (1984), parents stress index (1967), complete by mothers. Findings: research data by the statistical method structural modeling was analyzed by lisrel software. data analysis showed that between the components behavioral problems children with developmental delays (with autism and without autism) with parents stress and psychological distrees their mothers, there is a positive relationship but between the components of the adaptive functions these children with psychological distrees and parents stress mothers, there is a negative relationship. Conclusions: according structural modeling results can be concluded that adaptive functions and behavioral problems children with developmental delays the format of structural modeling changes psychological distrees and parents stress mothers significantly explain. for example variable irritability the beta coefficient (0/24), t calculated (3/72), is able to 24% of the changes psychological distrees mothers significantly explain. and this variable the beta coefficient (0/42), t calculated (5/46), is able to %42 of the changes parents stress mothers significantly explain.