تاثير مداخله آموزشي استوار بر الگوي پرسيد پروسيد بر رفتار ‌تغذيه‌اي رابطان بهداشتي‌

Effect of Educational Intervention Based on PRECEDE PROCEED Model on Nutritional Behavior in Health Volunteers

مقدمه: با توجه به نقش موثر رفتارهاي تغذيه‌اي در سلامت فرد، خانواده و جامعه و با آگاهي به ارزش جايگاه رابطان بهداشت همچون يكي از مهم‌ترين حلقه‌هاي دستگاه مراقبت‌‌ بهداشتي در ارايه آموزش به افراد، توجه به افزايش شايستگي‌هاي اين لايه از اجتماع در راستاي پيشرفت سلامت جامعه‌‌ اهميت زيادي ‌دارد. هدف: تعيين تاثير مداخله آموزشي مبتني بر الگوي پرسيد پروسيد بر رفتار‌ تغذيه‌اي رابطان بهداشتي‌. مواد و روش‌ها: اين پژوهش از نوع كارآزمايي شاهد‌دار تصادفي و بر‌‌ 153 رابط بهداشتي شهر رشت انجام شد. ابزار پژوهش پرسشنامه خودايفاي روا و پايا و بر پايه الگوي پرسيد پروسيد بود و در دو برش زماني پيش و دو ماه پس از مداخله آموزشي توسط گروه‌ها پر شد. در اين ابزار، عوامل مستعد‌كننده (آگاهي و نگرش)، قادركننده، تقويت‌كننده و رفتار تغذيه‌اي سنجيده شد. پس از پيش آزمون، 4 نشست آموزشي براي گروه مداخله برگزار شد. داده‌ها با‌‌ نرم‌افزار SPSS18 و آزمون‌هاي كولموگروف_اسميرنف يك و دو نمونه‌اي، كاي دو، تي مستقل و زوجي، من ويتني يو و ويلكاكسون واكاوي شد‌. نتايج: آزمون رگرسيون خطي نشان داد كه‌ سازه‌هاي الگوي پرسيد پروسيد روي هم رفته فرانمود 40 درصد تغيير‌ رفتار تغذيه‌اي بود (0/0001>P، r2=0/400). در بين سازه‌ها، نگرش (p<0/0001 β= 0/369) بيشترين توان پيشگويي را داشت. ميانگين نمره‌هاي آگاهي (0001/0>P)، نگرش (0/0001>P)، عوامل قادر كننده (0/0001>P) و رفتار تغذيه‌اي سالم (0/0001>P) در گروه مداخله بعد از آموزش با گروه كنترل تفاوت معني‌دار‌ داشت. نتيجه‌گيري:. نتايج مطالعه نشان دهنده تاثير مثبت برنامه آموزشي بر‌اساس الگوي پرسيد پروسيد و اجزاي آن (عوامل مستعد‌كننده و عوامل قادر‌كننده) در ارتقاي رفتار‌هاي تغذيه‌اي رابطان بهداشتي است.

Introduction: Considering the effective role of nutritional behaviors in the health of individuals, the family and society also importance of the health volunteers as a one of the most important circles of community health care system in providing education to individuals; developing of these volunteers’ competence in order to promote public health is critical. Objective: This study aimed to determine the effectiveness of educational intervention based on PRECEDE PROCEED Model on Nutritional Behavior in Health Volunteers. Materials and Methods: This research was a randomized controlled trial conducted on 153 health authorities in Rasht. The research instrument was a self-report, reliable and valid and based on the PRECEDE PROCEED model, completed in two periods before and two months after intervention by the groups. Using this tool, predisposing factors (knowledge and attitude), enabling factors, reinforcing factors and nutritional behavior were measured. After pre-test, 4 educational session classes were performed in intervention group. Data were analyzed by SPSS18 and one-sample and two-sample Kolmogrof-smirnov, Chi-square, T-Test, Paired T-Test, Mann-Whitney U and Wilcoxon. Results: Linear regression test showed that PRECEDE PROCEED Model structures altogether account for 40 percent of healthy dietary behavior changes (R2=0.400, P<0.0001). Among the structures, Attitude (β=0.396, P<0.0001) was the most important predicting factor. The mean scores of Knowledge (P<0.0001), Attitude (P<0.0001), Enabling factors (P<0.0001) and health nutritional behavior (P<0.0001) in the intervention group were significantly different from those of control group after the educational intervention. Conclusion: The study results indicate a positive effect of educational intervention program based on PRECEDE PROCEED Model and components (Predisposing and Enabling factors) on the promotion of health Nutritional Behavior of Health Volunteers.