بررسي اثر شرايط انبارداري بر شاخص هاي جوانه زني و ضرايب حيات بذر عدس (Lens culinaris) و نخود (Cicer arientinum )

Effect of storage condition on seed germination and viability constant value of lentil (Lens culinaris) and chickpea (Cicer arientinum)

به منظور بررسي اثر دما، محتوي رطوبت بذر و زمان بر روي زوال بذر عدس (Lens culinaris) و نخود (Cicer arientinum )؛ همچنين كمي سازي اين اثر و تعيين ضرايب حيات، آزمايشي به صورت فاكتوريل شامل دما در چهار سطح (5، 19، 33 و 47 درجه سانتي‌گراد)، محتوي رطوبت بذر در سه سطح (5، 12 و 19 درصد) و زمان در شش سطح (يك، دو، سه، چهار، پنج و شش ماه) در قالب طرح كاملا تصادفي انجام گرفت. بعد از هر بار نمونه گيري در پايان هر ماه انبارداري، آزمون جوانه زني استاندارد و تست هدايت الكتريكي مواد نشت يافته از بذر انجام گرفت. اثر سه‌گانه دما، محتوي رطوبت و زمان بر روي شاخص هاي درصد جوانه زني كل و سرعت جوانه زني در سطح پنج درصد معني دار بود. كمترين سطح زوال در دماي 5 درجه سانتي گراد با محتوي رطوبت 5 درصد بود كه براي عدس بعد از يك ماه جوانه زني از 98 به 92درصد و براي نخود از 99 به 98 درصد كاهش يافت. با گذشت زمان هدايت الكتريكي افزايش يافت و در دماهاي بالا اين افزايش بيشتر بود. V= Ki- p /10KE – CW log10 m – CH t – CQ t معادله قابليت حيات بذر ميباشد كه در آنCH ,KE ،CW وCQ ضرايب ثابت معادله به ترتيب براي عدس2919/4، 4928/1، 0244/0و 00017/0و نخود 5067/8، 5238/4، 0486/0و00028/0 محاسبه گرديد.

Effect of storage temperature, seed moisture content and storage duration was studied in a factorial experiment with 3 factors include temperature(5, 19 and 33˚C), moisture content(5, 12 and 19%) and time (1, 2, 3, 4, 5 and 6 month) in completely randomized design. After sampling at the end of each month, standard germination test and electrical conductivity test were done. The results showed that interaction of time, temperature and moisture content were significantly affected the percent germination, germination rate and electrical conductivity of seed exudates. Lowest deterioration level was in 5% moisture content and 5˚C after one month of storage which percent germination was reduced from 98% to 92% in lentil and from 99% to 98% in chickpea. With time spending electrical conductivity was reduced. V= Ki- p /10KE – CW log10 m – CH t – CQ t is seed viability equation and KE, CW, CH and CQ are viability constant which were calculated with data from six month storage of seeds and their value for lentil and chickpea were 4.2919, 1.4928, 0.0244 and 0.00017 and 8.5067, 4.5238, 0.0486 and 0.00028 accordingly.