پديد آورندگان :
كاظمي، حسين دانشگاه تهران - پرديس ابوريحان - گروه علوم زراعي و اصلاح نباتات , مرتضويان، محمدمهدي دانشگاه تهران - پرديس ابوريحان - گروه علوم زراعي و اصلاح نباتات , قرباني جاويد، مجيد دانشگاه تهران - پرديس ابوريحان - گروه علوم زراعي و اصلاح نباتات
كليدواژه :
صفات فيزيولوژي , زيره سبز , تنش كم‌آبي , پرولين , اسانس
چكيده فارسي :
به منظور مطالعه اثر تنش كم آبي بر برخي از صفات فيزيولوژي، آزمايشي در قالب طرح لاتيس ساده با استفاده از 49 اكوتيپ بومي زيره سبز (Cuminum cyminum) در دو تكرار تحت شرايط تنش كم‌آبي و نرمال در سال زراعي 92-1391 در مزرعه تحقيقاتي پرديس ابوريحان دانشگاه تهران اجرا گرديد. صفاتي از قبيل غلظت اسيدآمينه پرولين، محتواي قندهاي محلول، اسانس، كلروفيلa، كلروفيلb، كاروتنوئيد، محتوي نسبي آب برگ و عملكرد دانه اندازه‌گيري شد. نتايج نشان داد كه اثر تنش كم‌آبي بر كليه صفات مورد بررسي معني‌دار (0.01≥p) بود. با اعمال تنش، به ترتيب غلظت كلروفيل a، b، كاروتنوئيد، محتوي نسبي آب برگ و عملكرد دانه 40، 32، 52، 9 و 19 درصد كاهش يافت و بر غلظت پرولين، قندهاي محلول و اسانس 30، 55 و 56 درصد افزوده شد. با توجه به نتايج مقايسات ميانگين نيز به ترتيب اكوتيپ هاي كاشمر، چترود، ايوانكي، گنبد، اردكان، سيوند، قائن و بانه بيشترين مقدار كاروتنوئيد، كلروفيلa، كلروفيلb، محتوي نسبي آب برگ، قندهاي محلول، پرولين، درصد اسانس و عملكرد دانه را داشتند. به طور كلي گياه دارويي زيره سبز به‌عنوان يك گياه نيمه مقاوم به تنش كم‌آبي از سازوكارهاي فيزيولوژيكي مختلفي براي مقابله با تنش استفاده مي‌كند كه با روش‌هاي به‌نژادي مي‌توان در جهت توليد ارقام متحمل با عملكرد كافي از آن‌ها بهره جست.
چكيده لاتين :
To study the effect of low water stress on some physiological characteristics, an experiment was carried out in a simple lattice design with two replications under normal and low irrigated conditions using 49 cumin (Cuminum cyminum L.) endemic ecotypes collected from different parts of Iran in the crop year 2011-2012 in college of Aburaihan, University of Tehran. Physiological traits including content of proline, soluble sugars, essential oil, chlorophyll a, chlorophyll b, carotenoids and relative water content were measured beside grain yield. The results showed significant effect of drought stress on all the traits. Drought stress decreased chlorophyll a, b and carotenoid contents, grain yield and relative water content in 40, 32, 52, 19 and 9 percent, respectively. Meanwhile, contents of proline, soluble sugars and essential oils increased 30, 55 and 56 percent, respectively. According to the results of mean comparisons, ecotypes of Kashmar, Chatrood, Ivanaki, Gonbad, Ardekan, Sivand, Qaen and Baneh had the high amount of carotenoids, chlorophyll a, chlorophyll b, relative water content, soluble sugars, proline, essential oil content and grain yield, respectively. In general, cumin as a moderately tolerant plant to water deficit condition, exploit different physiological mechanisms to cope with stress and breeding strategies focusing on physiological aspects can be applied to improve high yield cultivars tolerant to drought stress.
