سنتز پژوهي اثربخشي يادگيري الكترونيكي در آموزش علوم پزشكي و الزامات آن در طراحي و اجرا

Synthesis Research on the Effectiveness of E-Learning in Medical Sciences Education and Its Design and Implementation Requirements

مقدمه: استفاده از روش‌هاي يادگيري الكترونيكي منجر به تحولي عظيم در زمينه آموزش علوم پزشكي شده است. به همين منظور مطالعه تحليلي پژوهش‌هاي انجام شده در اين حوزه براي فهم دقيق اثربخشي نظام يادگيري الكترونيكي و الزامات آن در طراحي و اجرا مي‌تواند راه‌گشا باشد. بنابراين هدف مطالعه حاضر سنتز پژوهي اثربخشي يادگيري الكترونيكي در آموزش علوم پزشكي و تبيين الزامات آن در طراحي و اجرا است. روش‌ها: روش اين مطالعه سنتز پژوهي، كيفي بود. داده‌هاي مورد نياز از طريق جستجو در منابع كتابخانه اي، پايان نامه‌ها و مقالات موجود در پايگاه‌هاي اطلاعاتي ERIC, ProQuest, PubMed, Science Direct, Scopus, springer Magiran, Irandoc جمع‌آوري شد. به منظور جستجو در پايگاه‌هاي اطلاعاتي داخلي و خارجي از واژگان كليدي اثربخشي (effectiveness)، يادگيري الكترونيكي (e-learning)، آموزش از دور (distance education)، آموزش مجازي پزشكي (virtual medical education)، يادگيري تركيبي (blended learning)، الزامات يادگيري الكترونيكي (e-learning requirements) به صورت جداگانه و تركيبي استفاده شد. از ميان پژوهش‌هاي صورت گرفته داخلي در فاصله سال‌هاي 1386 تا 1395 و پژوهش‌هاي خارجي در فاصله سال‌هاي 2007 تا 2016 تعداد 178 مورد پژوهش منتشر شده شناسايي و از ميان آنها 78 مورد پژوهش جهت بررسي و تحليل انتخاب شد. نتايج: نتايج حاصل از بررسي و تحليل مطالعات و پژوهش‌هاي انجام شده نشان داد كه يادگيري الكترونيكي در حوزه‌هاي مختلف علوم پزشكي، هم در دوره‌هاي كاملاً الكترونيكي و هم در دوره‌هاي آموزش تركيبي اثربخش بوده است. همچنين در طراحي و پياده‌سازي نظام يادگيري الكترونيكي اثربخش بايد الزامات پداگوژيكي، سازماني و فناوري مورد نياز شناسايي و اجرا شود. نتيجه‌گيري: موفقيت در اجراي نظام يادگيري الكترونيكي و اثربخشي آن مستلزم فراهم‌سازي زيرساخت‌هاي مناسب، آمادگي كافي در سطوح دانش، مهارت و نگرش در ميان اساتيد و دانشجويان و طراحي مناسب برنامه‌هاي آموزشي براساس نيازسنجي دقيق در جامعه‌ي هدف است.

Introduction: The use of e-learning methods has brought about a great revolution in the field of medical sciences education. In this regard, analytical assessment of the literature can be effective in understanding the effectiveness of e-learning system and its design and implementation requirements. Therefore, the purpose of this study was to conduct a synthesis research on the effectiveness of e-learning in medical sciences education and explore its design and implementation requirements. Methods: This research employed a qualitative synthesis approach. Data were collected by searching through library sources, dissertations and papers in databases of ERIC, ProQuest, Science Direct, PubMed, Scopus, Springer, Magiran and Irandoc. Databases were searched using the keywords effectiveness, e-learning, distance education, virtual medical education, blended learning and e-learning requirements both separately and in combination. A total of 178 research studies (Persian and English), published from 2007 to 2016, were identified, of which 78 were selected for analysis. Results: Findings showed that e-learning has been effective in different fields of medical sciences for both fully electronic courses and blended learning courses. In addition, pedagogical, organizational and technical requirements should be identified and applied for effective design and implementation of the e-learning system. Conclusion: Successful and effective implementation of the e-learning system requires adequate infrastructures, preparedness at the levels of knowledge, skill and attitude among students and professors as well as appropriate designing of educational programs based on meticulous needs assessments in the target population.