تاثير آموزش از طريق شبكه‌هاي مجازي بر ارتقاي خودكارآمدي زنان در پيشگيري از پوكي استخوان

Effect of Education Using the Virtual Social Networks on Promoting Women's Self-Efficacy in Preventing Osteoporosis

سابقه و هدف: پوكي استخوان شايع‌ترين بيماري متابوليك استخوان است. مطالعه حاضر با هدف تعيين تاثير آموزش از طريق شبكه مجازي تلگرام بر ارتقاي خودكارآمدي زنان در پيشگيري از پوكي استخوان انجام گرفت. مواد و روش‌‌ها: پژوهش حاضر يك مطالعه نيمه‌تجربي از نوع پيش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه كنترل تصادفي‌شده است كه در سال 1396 در بين 60 نفر از زنان مراجعه‌كننده به مراكز بهداشتي درماني حاشيه شهر يزد انجام شد. اين افراد به روش نمونه‌گيري خوشه‌اي تصادفي انتخاب شده و در دو گروه مداخله و كنترل قرار گرفتند. ابزار پژوهش، پرسش‌نامه دوقسمتي شامل اطلاعات دموگرافيك و سئوالات مربوط به خودكارآمدي بود. بعد از تكميل پرسش‌نامه‌ها، بسته پيام‌هاي آموزشي از طريق كانال تلگرام براي گروه مداخله ارسال شد، ولي گروه كنترل آموزشي دريافت نكرد. يك ماه بعد، پرسش‌نامه‌ها مجدداً تكميل و داده‌ها در نرم‌افزار SPSS 18 و با استفاده از آزمون‌هاي مجذور كاي، T ‌زوجي و T ‌مستقل تحليل شدند. يافته‌ها: بعد از مداخله آموزشي، ميانگين نمره خودكارآمدي در گروه مداخله در مقايسه با گروه كنترل افزايش يافت (0.001>P). همچنين ميانگين نمره خودكارآمدي بعد از آموزش در گروه مداخله افزايش و در گروه كنترل كاهش يافت (0.001>P). در گروه مداخله ميانگين نمره سئوالات خودكارآمدي در خصوص توانايي مصرف مكمل كلسيم و ويتامين D، قرارگيري 15 دقيقه در معرض نور خورشيد (0.005=p) و پرهيز از نوشابه گازدار (0.001=p) بعد از آموزش نسبت به قبل، افزايش معني‌دار داشت. نتيجه‌گيري: آموزش از طريق فضاي مجازي تلگرام در خصوص پوكي استخوان مي‌تواند در ارتقاي خودكارآمدي زنان در پيشگيري از پوكي استخوان موثر باشد.

Background & Objective: Osteoporosis is the most common metabolic bone disease. The present study was conducted with the aim of determining the effect of education through the Telegram network on increasing the self-efficacy of women in preventing osteoporosis. Materials & Methods: The present study is a semi-experimental research with pre-test post-test with randomized control group design, which was conducted in 2017 among 60 women referring to the health centers of Yazd surrounding. The subjects were selected by random cluster sampling and assigned to intervention and control groups. The research instrument was a two-part questionnaire, including demographic information and self-efficacy questions. After completing the questionnaires, a package of educational messages was sent to the intervention group via the Telegram channel, but the control group did not receive any education. A month later, the questionnaires were completed again and the data were analyzed by SPSS18 software, using paired and independent t-test as well as Chi-square test. Results: After intervention, the mean score of self-efficacy increased in intervention group compared to control group (p<0.001). Also, the mean of self-efficacy score increased after intervention in the intervention group and decreased in the control group (p<0.001). In the intervention group, the mean score of self-efficacy questions regarding the ability to use calcium and vitamin D supplements (p=0.032), exposure to sunlight for 15 minutes (p=0.005), and avoiding carbonated beverages (p=0.001) was significantly higher after intervention than before. Conclusion: Education through the Telegram on osteoporosis can be effective in promoting the self-efficacy of women in preventing osteoporosis.