مقايسه‌ي تأثير بازتاب‌درماني و حمام پا بر كيفيت خواب سالمندان: كارآزمايي باليني

Comparing the effects of reflexology and foot bath on sleep quality

مقدمه: اختلالات خواب از رايج‌ترين اختلالات ذهني گزارش‌شده در بين سالمندان است كه مي ­توان با انجام مداخلات غير دارويي از قبيل بازتاب­درماني و حمام پا به بهبود كيفيت خواب آنان كمك كرد. هدف از مطالعه‌ي حاضر مقايسه‌ي تأثير بازتاب­ درماني و حمام پا بر بهبود كيفيت خواب سالمندان است. مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر يك مطالعه‌ي كارآزمايي باليني بدون شاهد است كه بر روي 46 نفر از سالمندان مرد، در دو گروه بازتاب ­ درماني و حمام پا انجام شده است. از تمامي نمونه ها رضايت كتبي آگاهانه گرفته شد. مداخله‌ي بازتاب­درماني، صبح ­ها هفته اي يك‌بار و هر بار به مدت ده دقيقه براي هر پا انجام شد. در گروه حمام پا از سالمندان گروهِ مشاركت‌كننده خواسته شد كه به مدت 6 هفته پاهاي خود را يك ساعت قبل از خوابيدن در آب 41 تا 42 درجه‌ي سانتي‌گراد غوطه­ ور سازند. ابزار مورد استفاده پرسش‌نامه‌ي كيفيت خواب پيترزبورگ بود كه قبل و بعد از مداخله براي هر دو گروه تكميل شد. داده ­ها با استفاده از آزمون­ هاي آماري ويلكاكسيون، من ويتني و كاي دو تجزيه و تحليل شد. يافته‌ها: نتايج نشان داد ميانگين نمره‌ي كل كيفيت خواب شركت ­كنندگان بعد از مداخله در گروه حمام پا 3/57 ± 4/13 و در گروه بازتاب­ درماني 3/91 ± 4/04 است كه در مقايسه با نمره‌ي كل قبل از مداخله، در هر دو گروه كاهش يافته است (0/01=p و 0/001= p). مقايسه‌ي تغييرات نمرات كيفيت خواب سالمندان مرحله‌ي قبل و بعد در دو گروه بازتاب­ درماني و حمام پا نشان­ داد كه تغييرات در هيچ‌يك از اجزاء و نمره‌ي كل تفاوت آماري معني ­داري نداشته است. نتيجه‌گيري: يافته‌هاي اين پژوهش نشان داد كه حمام پا و بازتاب­درماني باعث بهبود كيفيت خواب در سالمندان مي­ گردد.

Introduction: Sleep disturbances are common mental problems reported among elders. It seems some non-pharmacological interventions, can improve their sleep quality. The aim of this study is to compare the effectiveness of two interventions, reflexology and foot bath, on sleep quality in elderly people. Methods : This is a clinical trial without control group , conducted on 46 elderly men in two groups of reflexology and foot bath. Written informed consent was completed by subjects. Reflexology was done in the morning once a week for ten minutes on each foot. Subjects in the foot bath group were asked to soak their feet in 41 to 42°C water one hour before sleeping for 6 weeks. Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI) was completed before and after intervention. Data was analyzed using Wilcoxon, Mann-Whitney and Chi square tests. Results: Result showed that the mean PSQI score after intervention in foot bath group was 4.13±3.57 and in reflexology group 4.04±3.91, which was decreased in both groups comparing before intervention (P=0.01 and P= 0.001). Comparing changes in quality of sleep score before and after intervention in foot massage group showed that there was no significant difference in overall and each part scores. Conclusion: Findings indicate that both reflexology and footbath can improve sleep quality in elderly people .