پيوند تشبيه و كنايه در يك گونۀ بلاغي نادر در ادب عامه

The bond between simile and metonymy in a rare rhetoric variety of folk literature

نظريه‌هاي جديد زبان‌شناسي با مجازي دانستن زبان، ذاتي دانستن مسائل بلاغي در آن و انكار انحصار تعلّق اين مسائل به زبان ادبي، باب تازه‌اي در پژوهش‌هاي بلاغي گشوده اند. موضوع پژوهش حاضر بررسي گونه‌اي از تشبيه در زبان فارسي است كه تاكنون بدان پرداخته نشده است. روش پژوهش توصيفي- تحليلي است. داده‌ها به شيوه‌ي كتابخانه‌اي و با استقراي تام از «امثال و حكم دهخدا» انتخاب شده است و با استفاده از شگردهاي بلاغي رايج تجزيه و تحليل شده است. دليل انتخاب اين منبع، بسامد تشبيهات در اين اثر در مقايسه با آثار مشابه در اين زمينه است. نتيجه نشان مي‌دهد نشانه‌هاي بلاغي موجود در اين تشبيه با تعليق معناي اصلي، به القاي معناي ديگري مي‌پردازد، زيرا اين نوع تشبيه روساختي تشبيهي و ژرف ساختي كنايي دارند؛ به عبارت ديگر، وجه شبه در اين تشبيه خلاف تمامي تشبيهات شناخته شده، لازمي است در خدمت يك ملزوم و بيان معني كنايي آن.

The combination of two categories (simile and metonymy) in folk literature leads to emergence of a new and rare rhetoric variety which has been totally ignored by Persian specialist. By presenting the rhetorical abilities of the Persian language, especially in the field of oral literature, the recognition of this rarity, its comparison with the usual similes of the Persian language and the expression of ways to share it and to differentiate it are the main objectives of this study. In this regard, the present study attempts to analyze this rhetorical form amongnst four books entitled Amsal o Hekam by Dehkhoda, twelve thousand Persian proverbs and their thirty thousand equivalents by Shakourzadeh, the slang dictionary by Amir Qoli Amini and the great dictionary of Persian proverbs of Hassan Zolfaqari to enumerate the characters of this type of simile and highlight the points of divergence and convergence. Research methodology is descriptive – analytical. The statistical community includes 6451 similes extracted from the books mentioned. The volume of data, irrespective of the iterative nature of the data, is 52, referred to in this study, and analyzed as total induction using standard rhetorical techniques. The result of this study showed that oral literature has had a special aesthetic structures and principles which have neglected these cases preventing them to be better understood. Studies showed the structural difference between this rare literary type and its similar species in public literature, which has been described in detail in the article.