شناسايي اثرات گردشگري و نقش آن در توسعه شهري كاشان

Identification of tourism impacts and its role in urban development of Kashan

صنعت گردشگري به عنوان يكي از صنايع برتر در حال توسعه، امروزه جايگاه خاصي در اقتصاد كشورها داشته و با اثرات خود نقش فعال و مؤثري بر بهبود ساختار اقتصادي، اجتماعي_فرهنگي و محيطي جوامع ايفا مي­كند. با توجه به اهميت فزاينده گردشگري، تحليل آثار آن بر ساير ابعاد ضرورتي ويژه خواهد داشت. شهر كاشان با برخورداري از توان­ها و فرصت­هاي ويژه گردشگري، در ابعاد متفاوت اقتصادي، اجتماعي، زيست­ محيطي و كالبدي از اين پديده متأثر شده است. در اين راستا هدف از انجام پژوهش حاضر، شناسايي آثار گردشگري و نقش آن در توسعه شهري كاشان است. پژوهش به لحاظ هدف، كاربردي و از نظر ماهيت و روش از نوع تحقيقات توصيفي_تحليلي است. حجم نمونه با استفاده از فرمول كوكران به تعداد 200 نفر محاسبه گرديد. ابزار پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته­اي با 65 متغير است كه روايي آن با استفاده از نظر متخصصان و پايايي آن با استفاده از آزمون آلفاي كرونباخ به ميزان 738/0 مورد تأييد قرار گرفت. براي تجزيه‌ و تحليل نتايج پرسشنامه از روش­هاي مختلف آماري و نرم‌افزارهايSPSS و AMOS استفاده ‌شده است. نتايج حاصل از كاربرد مدل­سازي معادلات ساختاري نشان مي­دهد، توسعه گردشگري اثر معناداري بر توسعه شهري در كاشان داشته است. اين اثرگذاري داراي بار عاملي 29/0 و سطح معناداري 000/0 بوده كه با استناد به آن مي­توان گفت در سطح اطمينان 99 درصد گردشگري بر توسعه شهري كاشان اثرگذار بوده است. در شاخص­هاي تبيين كننده توسعه شهري رشد خدمات فرهنگي (كتابخانه، مساجد و ...) با بار عاملي 67/0 بيش از ساير ابعاد از توسعه گردشگري اثر پذيرفته است. بار عاملي 66/0 براي توسعه تسهيلات و خدمات زيربنايي و عمراني (شبكه آب و فاضلاب، مخابرات و ...) اين شاخص را در جايگاه دوم قرار داده است. همچنين معناداري اثر گردشگري بر بهبود معيشت ساكنان با بار عاملي 65/0 و سطح معناداري 000/0 مورد تأييد قرار مي­گيرد. كسب بار عاملي 52/0 براي افزايش خدمات عمومي (خدمات بهداشتي، جمع­آوري زباله و...) متأثر از توسعه گردشگري اين شاخص را در رتبه چهارم اثرپذيري از گردشگري در مجموعه متغيرهاي تبيين كننده توسعه شهري قرار مي­دهد.