تأثير روش كاربرد و سطوح مختلف كود گاوي بر عملكرد و غلظت برخي عناصر غذايي گياه سير ( Allium sativum)

سابقه و هدف: مديريت افزودن كود يكي از عوامل ضروري جهت موفقيت در كشت گياهان دارويي است. كاربرد صحيح عناصر غذايي، نه تنها نقش اساسي در افزايش عملكرد دارد، بلكه در بهبود كيفيت محصول توليد شده نيز مؤثر است. كود دامي داراي مزايايي اكولوژيكي و زراعي است اما پخش سطحي آن در مزرعه نيازمند دسترسي به مقادير زيادي از اين كود است كه هزينه اقتصادي و زيست محيطي را به دنبال دارد‎، بنابراين هدف از پژوهش حاضر ارزيابي اثر روش كاربرد و سطوح مختلف كود گاوي بر عملكرد و غلظت برخي عناصر غذايي گياه سير بود.مواد و روش‌ها: آزمايش به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‎هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه شهركرد در سال زراعي 941393 اجرا شد. تيمارهاي آزمايشي شامل سه سطح كود گاوي (27، 40 و 53 تن در هكتار) و دو روش كاربرد كود (پخش سطحي و زيرسطحي) بودند. در اين آزمايش صفاتي چون رنگدانه‎هاي فتوسنتزي، ارتفاع بوته، تعداد سيرچه، وزن سيرچه، عملكرد، غلظت نيتروژن، غلظت فسفر، غلظت پتاسيم، غلظت گوگرد و غلظت نيترات سير اندازه گيري شد.يافته‌ها: نتايج نشان داد بيشترين ميزان كلروفيل b در تيمار پخش سطحي ۲۷ تن كود گاوي در هكتار با ميانگين 23/1 ميلي‎گرم بر گرم مشاهده گرديد. بالاترين ارتفاع بوته براي كاربرد زيرسطحي ۵۳ تن كود گاوي در هكتار و پخش سطحي ۴۰ تن كود گاوي در هكتار به ترتيب با ميانگين 8/52 و 3/53 سانتي‎متر مشاهده شد. بيشترين تعداد سيرچه در بوته با ميانگين 78/10 سيرچه در تيمار پخش سطحي ۴۰ تن كود گاوي در هكتار به‌دست آمد. بيشترين وزن سيرچه در تيمارهاي كاربرد زيرسطحي و سطحي ۵۳ تن كود گاوي در هكتار به ترتيب با ميانگين 58/4 و 94/4 گرم مشاهده شد. بيشترين غلظت نيتروژن مربوط به كاربرد سطحي ۴۳ تن در هكتار كود گاوي با ميزان 9/1 گرم بر كيلوگرم بود، اما بالاترين ميزان فسفر در كاربرد زيرسطحي ۵۳ تن كود گاوي در هكتار با ميانيگن 8/1 گرم بر كيلوگرم حاصل شد. كاربرد زيرسطحي ۲۷ تن كود گاوي در هكتار غلظت پتاسيم بيشتري نسبت به ساير تيمارها نشان داد. غلظت گوگرد در روش زيرسطحي نسبت به پخش سطحي كود گاوي ۶/۶ درصد افزايش داشت. تيمارهاي كاربرد زيرسطحي ۲۷ و ۴۰ تن در هكتار و تيمار پخش سطحي ۵۳ تن در هكتار داراي بالاترين ميزان عملكرد بودند. غلظت پايين نيترات با كاربرد زيرسطحي ۴۰ تن در هكتار و پخش سطحي ۲۷ و ۵۳ تن در هكتار كود گاوي مشاهده شد.نتيجه گيري: با توجه به نتايج، در ميان تيمارهاي كاربردي، تيمار زيرسطحي 40 تن كود گاوي در هكتار بهترين بود، چون داراي بيشترين عملكرد بود و غلظت نيترات در گياه را نيز كاهش داد.واژه‌هاي كليدي: عملكرد، گوگرد، كود گاوي، نيترات