پديد آورندگان :
عنايتي، واقف سازمان امور عشاير، وزارت جهاد كشاورزي تبريز - اداره كل امور عشاير آذربايجان شرقي , اسفندياري، عزت اله دانشگاه مراغه - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت و اصلاح نباتات , پورمحمد، عليرضا دانشگاه مراغه - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت و اصلاح نباتات , حاج محمدنيا قالي باف، كمال دانشگاه فردوسي مشهد - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت و اصلاح نباتات
كليدواژه :
پيش سرمادهي , نگهداري بذر , خواب بذر , مولفه هاي جوانه زني
چكيده فارسي :
مقدمه
علف هاي هرز به عنوان مهم ترين تنش زيستي، با كاهش كارآيي مصرف آب، هدر رفت مواد غذايي، سايه افكني و ترشح مواد سمي، منجر به كاهش 10 تا 100 درصدي عملكرد گياهان زراعي مي شوند. اولين قدم در كنترل علف هاي هرز شناخت زيست شناسي و چرخه زندگي علف هرز به ويژه خصوصيات اكوفيزيولوژيكي بذر آن ها مي باشد. خواب در بذر علف هاي هرز از جمله بذرهاي تاج خروس وحشي امري معمول است؛ بنابراين، با توجه به اهميت مطالعات خواب و جوانه زني بذر علف هرز، تحقيق حاضر با هدف شناسايي روش هاي شكستن خواب و جوانه زني بذر علف هرز تاج خروس وحشي طراحي گرديد.
مواد و روش ها
پژوهش حاضر در پاييز سال 1392 با جمع آوري بذرهاي تاج خروس وحشي از مزارع روستاي آلاجوجه، شهرستان خداآفرين واقع در استان آذربايجان شرقي آغاز، سپس در آزمايشگاه دانشكده كشاورزي دانشگاه مراغه در سال هاي 1393 و 1394 به اجرا درآمد. از تيمارهاي آب داغ به مدت هاي 30، 60 و 120 ثانيه، پيش سرماي مرطوب (دو درجه سانتي گراد) به مدت دو و چهار هفته و نگهداري در دماي شش درجه سانتي گراد به مدت 18 ماه در قالب طرح كاملا تصادفي و در چهار تكرار براي شكستن خواب بذرها استفاده شد. براي آناليز داده ها از برنامه GenStat نسخه 12.1 و براي مقايسه ميانگين ها از آزمون دانكن در سطح احتمال 5 درصد استفاده گرديد. از اكسل 2013 براي رسم نمودارها استفاده گرديد.
يافته ها
تجزيه واريانس مشخص نمود كه اثر تيمار ها بر درصد جوانه زني و سرعت جوانه زني در علف هرز تاج خروس وحشي در سطح احتمال 1 درصد و ميانگين مدت جوانه زني در سطح احتمال 5 درصد معني دار بود. نتايج حاصل نشان داد كه در بين تيمارهاي مورد مطالعه، تيمار نگهداري بذرها به مدت 18 ماه در دماي 6 درجه سانتي گراد بهترين تاثير بر شكست خواب بذرهاي علف هرز تاج خروس وحشي داشت. بطوري كه بيشترين درصد جوانه زني (92 درصد)، سرعت جوانه زني (29/18 بذر در روز) و كمترين ميانگين مدت جوانه زني (4/2 روز) در تيمار نگهداري بذرها به دست آمد. تيمار پيش سرماي مرطوب نيز اثرات معني داري در تحريك جوانه زني داشت. با توجه به اينكه تيمار هاي نگهداري بذر در دماي پايين و پيش سرماي مرطوب باعث تسريع در فرايند جوانه زني و افزايش درصد جوانه زني مي گردد، لذا اطلاع دقيق از آن ها مي تواند در جهت بررسي، كنترل و جلوگيري از گسترش اين علف هرز موثر باشد.
نتيجه گيري
به طور كلي نتايج حاصل از اين پژوهش نشان مي دهد كه در بين تيمارهاي مورد مطالعه، نگهداري بذرها به به مدت زمان 18 ماه در دماي شش درجه سانتي گراد بهترين روش براي برطرف نمودن خواب بذرهاي علف هرز تاج خروس وحشي مي باشد.
جنبه هاي نوآوري: 1- تيمار هاي نگهداري بذر در دماي پايين و پيش سرماي مرطوب باعث شكست خواب بذر گرديد. 2- تيمار نگهداري بذر در دماي پايين باعث افزايش درصد و سرعت جوانه زني گرديد.
چكيده لاتين :
Introduction
Weeds, as the most important biological stress, reduce the efficiency of water use, waste of food, shading and secretion of toxic substances, leads to a 10 to 100 percent reduction in crop yields. The first step of the weed control understands the biology and life cycle of the weed particularly seed Eco physiological characteristics. Dormancy in weed seeds, including Redroot Pigweed seeds, is common. So, due to the importance of dormancy breaking and germination studies of weed seeds, the present study was designed to identify the methods for dormancy breaking and the germination of Redroot Pigweed seeds.
Materials and Methods
This research started in autumn 2013 by collecting Redroot Pigweed seeds from fields of Alajujeh village, Khoda Afrin County, East Azerbaijan Province, and then it was carried out at the Laboratory of the Faculty of Agriculture of the University of Maragheh in 2014 and 2015. For data analysis, the GenStat 12.1 program was used and the Duncan test was used at 5% probability level to compare the averages. Excel 2013 was also employed for drawing the diagrams.
Results and discussion
Analysis of variance demonstrated that the effect of treatments on germination percentage and germination rate in Redroot Pigweed seeds at 1% probability level and the mean germination time at 5% probability level was significant. The results showed that among studied treatments, seeds holding for 18 months were most efficient seeds dormancy breaking at Redroot Pigweed. So that the highest germination percentage (92%), germination rate (29.18 seed/day) and lowest the mean germination (4.2 day) time were obtained in seeds holding treatment. Pre-chilling treatment also had significant effects in stimulating germination. As regards treatments of seed holding in low temperature and Pre-chilling accelerate the germination process and increase germination percentage, so, having precise information of these traits enables to study, a better management and control of this troublesome weed.
Conclusions
In general, the results of this study show that among the treatments, holding seeds for 18 months at 6 ° C is the best method for solving Redroot Pigweed seeds weeds. Highlights: 1- Seed holding in low temperature and Pre-chilling accelerates the germination process. 2- Seed holding in low temperature increases germination percentage.
