كليدواژه :
خاك , منطقه‌ي مزينان , خطر , بيابان‌زايي , مدل ESAs
چكيده فارسي :
بيابان زايي يكي از بزرگترين چالش هاي زيستيمحيطي زمان ما به شمار مي رود. اين پديده يك مسئله‌ي جهاني است و پيامدهاي جدي آن بر تنوع زيستي، ايمني محيط زيست، ريشه‌كني فقر، ثبات اجتماعي ـ اقتصادي و توسعه‌ي پايدار در سراسر جهان تأثيرگذار است. مناسبترين روش براي تعيين شدت خطر بيابان‌زايي، استفاده از مدلهاي تجربي است. براي بررسي شدت بيابان‌زايي در منطقه‌ي مزينان، از معيار خاك مدل ESAs استفاده شد. براي اين منظور، ابتدا نقشه‌ي واحدهاي كاري (رخساره هاي ژئومورفولوژي) با استفاده از نقشه هاي شيب، زمين شناسي، ارتفاع، پوشش گياهي، كاربري و همچنين تصاوير ماهوارهاي لندست 5 (Landsat 5) و گوگل ارث (Google Earth) تهيه گرديد؛ سپس در هر واحد كاري ارزشهاي هر شاخص در معيار خاك مشخص شد و از ميانگين هندسي ارزش شاخص ها، نقشه‌ي شدت بيابان‌زايي منطقه به دست آمد. نتايج نشان داد كه معيارهاي زهكشي و درصد سنگريزه‌ي سطحي با ميانگين وزني 51/1 و 50/1 بيشترين تأثير را در بيابان‌زايي منطقه دارند. منطقه‌ي مزينان سبزوار با استفاده از اين مدل به چهار كلاس بياثر، بالقوه، شكننده و بحراني تقسيم شد كه بيشترين سطح منطقه را كلاس شكننده (04/38 درصد) به خود اختصاص داد.
چكيده لاتين :
Desertification is a phenomenon that ranks among the greatest environmental challenges of our time. This phenomenon is a global issue, with serious implications worldwide for biodiversity, eco-safety, poverty eradication, socio-economic stability and sustainable development. The most suitable methods for desertification assessment intensity considered to be experimental models. In order to evaluate desertification in Mazinan region, the soil criterion of ESAs model was used. For this purpose, work unit map (geomorphologic facies) was created using slope, geology, elevation, vegetation cover, land use, Landsat 5 satellite imagery and Google Earth data. Then, in each work unit, soil criterion was assessed based on the selected indices. Then, desertification intensity map of the region was obtained using the geometric average of all indices. The results showed that drainage condition and Rock's fragments have the most severe impacts on desertification with weighted mean of 1.51, and 1.50, respectively. Mazinan region was divided into four classes of Non-classified, Potential, Fragile, and Critical classes which the largest area of the region is covered by Fragile class (38.04 %).
