فمينيسم و دانش مديريت: از ادعاي همگرايي تا تعارض در عمل

حضور و نفوذ فمينيسم در علوم انساني و اجتماعي به‌طور چشمگير و شتاباني در حال افزايش است. در اين ميان، رشته مديريت نيز در هر دو عرصه عمل و نظر شاهد اين حضور و نفوذ بوده است. اين تأثيرگذاري در رشته مديريت با انتقادات فراواني مواجه شده است. در اين پژوهش، تلاش شده تا فراتر از انتقادات فلسفي و انتقادات موردي، با رويكردي نوين به انتقاد عملياتي تئوري‌ها و آموزه‌هاي فمينيسم در عرصه مديريت پرداخته شود. در اين راستا، پژوهشگران پس از تبيين منظر خود درباره انتقاد عملياتي، با راهبرد پژوهش توصيفي تحليلي و با رويكردي انتقادي به بررسي آثار مديريتي فمينيستي پرداختند. پس از آن تلاش شد، تا اين آثار در يك ساختار كلي تقسيم‌بندي گردد. ماحصل اين تلاش، تقسيم‌بندي آثار فمينيستي مديريتي در دو دسته اساسي مديريت‌گرا و انتقادي است. سرانجام، با استفاده از اين تقسيم‌بندي، تعارض نهفته در دل تئوري‌هاي مديريتي فمينيست، به‌نمايش گذارده شد. بايد افزود نوآوري اين مقاله علاوه بر اقدام به «نقد عملياتي» فمينيسم در مديريت، همين تقسيم‌بندي ارائه‌شده است، كه نتايج سودمندي در بخش نتيجه‌گيري داشت. نتايج اين پژوهش نشان داد كه فمينيسم در مديريت در دو عرصه اصلي دچار تعارض است: تعارض ميان بهره‌وري و اصول فمينيستي و تعارض برابري جنسيتي. تبيين نتايج نشان مي‌دهد اين تعارض‌ها به قدري عميق‌اند كه با تغيير موضع در موضوع برابري يا تغيير جايگاه آموزه‌هاي فمينيستي، امكان از ميان برداشتن آنها نيست. سرانجام پيشنهاد‌هايي به نظريه‌پردازان مديريت، نظريه‌پردازان انديشه فمينيسم، مديران اجرايي و فعالان فمينيست ارائه شد.