كليدواژه :
معرفت , آيات قرآن , عرفان و تصوّف , تأويل
چكيده فارسي :
چكيده: معرفت يكي از اصطلاحات پربسامد و پركاربرد در متون عرفان و تصوف است؛ براي پي بردن به اهميّت اين اصطلاح در مباني عرفان و تصوّف هركدام از عرفا طبق مشرب فكري و اعتقادي خود، تعريفي از معرفت ارائه داده و به بررسي مفاهيم مرتبط با آن ازجمله عقل، ايمان، محبّت، آفرينش، وجود، تجلّي، كشف و شهود و ... پرداخته اند. در اين جستار، متون عرفان و تصوّف فارسي مورد بررسي قرار گرفته و هر كجا آيهاي از قرآن با اصطلاح معرفت تفسير يا تأويل شده، استخراج گرديده است. عرفا با تبييني كه از بحث معرفت ارائه داده و با تسلّطي كه بر معنا و مفهوم آيه‌هاي قرآن داشته اند؛ مابه ازايِ تأويلي يا مفهومي بسياري از واژگان قرآن را معرفت و مفاهيم مرتبط با آن دانسته اند؛ شجره طيبه، ملوك، حق، امانت، سدره المنتهي، لوح محفوظ، ام الكتاب، رحمت، سكينه، تقوي، نور و... ازجمله واژ هاي قرآني هستند كه مصداق مفهومي آنها با معرفت يكي دانسته شده و آيه برطبق اين اصطلاح تفسير شده است. اين ساز و كار هم به تفهيم هرچه بيشتر بحث معرفت كمك كرده و هم زمينه اي را براي آشنايي با تفسير عرفاني واژگان قرآني فراهم آورده است. زبان فارسي نيز با فصاحت و بلاغت خود، در اين رسايي و رسانندگي نقش بسزايي داشته
است.
چكيده لاتين :
The word “Ma'refat” (Wisdom) is of high frequency in mystical and Sufism-related texts. “Ma'refat” is paronymous with “Erfan” (mysticism) and “Aref” (mystic) which means as preface of this subject.For knowing the significance of this term in mysticism, every one of mystics has defined “Ma'refat” based on his mentality and religious beliefs and have studied the relevant concepts such as “Aql” (intellect),”Eman” (belief),”Mohebbat”( compassion),”Afarineš” (creation),”Vojood”(existence), “Tajalli” (theophanic), “kašf-o- šohood” (intuition) and etc. In this essay mystical texts and Persian Sufism have been studied and we have elicited any Quranic verse which has been commented with the term "Ma'refat". Either with their expression of "Ma'refat" or by their mastery of meaning of Quranic texts, mystics have interpreted many Quranic lexicons as "Ma'refat” and related concepts. Šajare-tayyebe (Pure tree),”Molook” (kings),”Haq” (right), “Amanat”(safekeeping), “Sedratol Montaha”, “Leyabodoon”, “Dana fatananna”, “islam”, “loohe mahfooz”, “Ommol ketab” “Rahmat”(mercy),”Taqva”(virtue),”Ciyab”(Clothing),”completion of religion”, “Noor”(light) and etc. are 25 words that are considered to have the same conceptual referent like the word "Ma'refat” and the verse was interpreted based on this term. This way not only has helped to the realization of the discussion of the word “Ma'refat” but also has provided room for acquaintance with the interpretation of Quranic lexicons. Also Persian language with its eloquence has had a significant role at this understandability.
Key words : Ma'refat , Quran verses, Interpretation, mystical and Sufism texts
