بررسي گسترش آلودگي هاي ويروسي در غده هاي بذري سيب زميني و تعيين شاخص آلودگي در منطقه فريدن اصفهان

Investigation on Spreading of Viral Infection of Seed Tuber Potatoes and Determination of Infective Indicator in Freidan Region of Isfahan

منطقه فريدن با سطح زير كشت بيش از 11 هزار هكتار يكي از مراكز مهم توليد سيب زميني بذري در ايران است كه هر ساله مقادير زيادي از محصول توليد شده در اين منطقه به عنوان غده هاي بذري در ساير نقاط كشور نيز مورد استفاده قرار مي گيرد و سالانه بيش از 25 هزار تن غده هاي عاري از ويروس براي كاشت نياز دارد. در اين پژوهش به منظور بررسي روند آلودگي هاي ويروسي در كاشت غده هاي بذري سيب زميني عاري از ويروس و مدت زمان مناسب بودن آن ها براي كشت هاي متوالي در منطقه مذكور، آزمايشي در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با چهار تكرار و چهار تيمار شامل ارقام آگريا، كوزيما، كنكورد و مارفونا در ايستگاه تحقيقاتي رزوه، شهرستان فريدن در سال هاي 82-1381 اجرا شد. روند آلودگي هاي ويروسي در ارقام مورد مطالعه در پايان سال دوم با استفاده از روش سرلوژيك اليزا رديابي و درصد آلودگي ارقام به ويروس هاي Potato virus Y (PVY)، Potato virus S (PVS)، Potato virus M, (PVM) و Potato leaf roll virus (PLRV) تعيين گرديد. مقايسه ميانگين ها با استفاده از روش آزمون چند دامنه اي دانكن نشان داد كه اختلاف معني داري بين ارقام از نظر آلودگي به ويروس هاي PVY و PVM وجود دارد. بيشترين ميزان آلودگي به اين ويروس ها در رقم مارفونا و كمترين آن در رقم كنكورد مشاهده شد. هر چند براي ويروس هاي PVS و PLRV اختلاف معني داري بين ارقام وجود نداشت اما حداكثر و حداقل آلودگي به هر دو ويروس متعلق به ارقام مارفونا و كنكورد بود. در مجموع ارقام مارفونا و كنكورد حايز بيشترين و كمترين ميزان آلودگي نسبت به ويروس هاي مورد مطالعه بودند. ويروس PVY به عنوان شايع ترين ويروس در مزرعه آزمايشي شناخته شد و ميزان وقوع آن رابطه نزديكي با ميزان وقوع ويروس هاي PLRV و PVM در ارقام مورد مطالعه داشت. با توجه به نتايج به دست آمده، ويروس PVY مي تواند به عنوان شاخص تعيين كننده مدت زمان مناسب بودن غده هاي بذري براي كشت هاي متوالي در منطقه به كار رود

Freidan region with more than 11000 ha cultivation area of potato is an important seed potato production region in Iran. Tubers produced in this region were used in other areas and each year need more than 25000 ton virus free potato tubers for planting. To determine the duration of potato tubers being left free from viruses and the rate of infection of commercial potato cultivars to potato virus Y (PVY), potato virus X (PVX), potato virus M (PVM), potato virus S (PVS) and potato leaf roll virus (PLRV), an experiment was conducted in a complete randomized block design with four treatments included cultivars (class SE: Agria, Marfona, Konkord and Cosima) in four replications in Rozveh experimental station in 2003-2004. The cultivars were pre-emerged in laboratory and tested by ELISA, and healthy tubers were planted. At harvest time the tubers from two central rows in each treatment were collected and kept at 10ºC. In the second year the tubers were planted as the previous year and at harvest time, 250 tuber samples of each cultivar were collected from two central rows and kept at 10 ºC and dark condition . After breaking dormancy, the tubers were planted in pots. When the plants reach to 10 cm high, leaf samples were collected and tested by ELISA against the viruses. The results showed that PVY is dominant virus in the region with the highest infection rates in Marfona, and lowest infection rate in Konkord. The highest and lowest infection rate, to PVS, PVM and PLRV were observed in Marfona and Konkord, respectively. Regarding to the results, PVY could be used as an index indicating the duration time of potato tubers being used in successive planting for producing seed tubers.