عنوان مقاله :
ديرينه شناسي دانش و گفتمان درآمدي بر نظريه گفتمان فوكو
عنوان به زبان ديگر :
The archeology of knowledge and discourse as an introduction to Foucault's theory
پديد آورندگان :
عقيلي، وحيد دانشگاه آزاد اسلامي - واحد علوم و تحقيقات تهران , لطفي حقيقت، امير دانشگاه آزاد اسلامي - واحد علوم و تحقيقات تهران
كليدواژه :
گفتمان , ديرينه شناسي دانش , صورت بندي گفتماني , حكم , تبارشناسي , اپيستمه
چكيده فارسي :
با وجود گذشت تنها چند دهه از طرح نظريه گفتمان، امروزه اين رويكرد در حوزه هاي مختلفي از علوم انساني و اجتماعي بسط و عموميت قابل توجهي يافته است. اين مقاله در صدد تبيين نظريه گفتمان در حوزه علوم انساني بر اساس نظريه ميشل فوكو مي باشد. به باور فوكو گفتمان، مقوله اي بزرگتر از زبان است، كل حوزه اجتماع را در بر گرفته و نظامهاي حقيقت را بر سوژه ها يا فاعلان اجتماعى استيلا مي بخشد. مفهوم محوري در نظريه گفتمان فوكو، حكم است. فوكو گفتمان را مجموع هاى از احكام مي داند كه تا زمانى به عنوان گفتمان تعريف مي شوند كه متعلق به صورتبندى گفتمانى مشتركى باشند. او معتقد است كه گفتمان، مجموعه اي متشكل از تعداد محدودى از احكام مي باشد كه مى توان براى آنها مجموعه اى از شرايط وجودى را تعريف نمود. فوكو همچنين معتقد است كه گفتمان مفاهيم گسترده اي را در بر مي گيرد كه تلاش مي كند كه صورتبندي هاي گفتماني و واحدهاي ايدئولوژيك را به صورت نظري بازتعريف كنند. صورتبندي هايي كه دانش و تجربه را سازماندهي نموده و به كمك نقش غالب خود مانع از هر گونه بديل ديگري مي شوند. هدف اين مقاله، تبيين نظريه گفتمان فوكو و معرفي ابعاد، مولفه ها و اجزاي آن است و در غايت امر نيز به ارزيابي آن مبادرت خواهد شد.
عنوان نشريه :
مطالعات توسعه اجتماعي ايران
عنوان نشريه :
مطالعات توسعه اجتماعي ايران
