مطالعه‌ي تطبيقي تحول مفهوم جرم سياسي در حقوق ايران و غرب

A Comparative Study of the Evolution of Political Offence in Iranian and Western Law

حول مفهوم جرم سياسي در حقوق ايران حول اصل 79 متمم قانون اساسي مشروطه، در سه دوره‌ي حيات سياسي ايران (حد فاصل انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامي) قابل بازشناسي است. در صدر مشروطه كه مقارن دوره طلايي ارفاق‌ها به مجرمين سياسي در حقوق غربي است، در ايران هنوز جرم سياسي به رسميت شناخته نشده بود. در دوره‌ي اول حكومت پهلوي دوم و در زمانه‌اي كه اروپا گام‌هاي نهايي در بازپس‌گيري ارفاق‌هاي اعطايي به مجرمين سياسي را برمي‌دارد، در حركتي معكوس، اولين قدم‌ها براي به رسميت شناختن جرايم و مجرمين سياسي در ايران برداشته مي‌شود. دوره‌ي دوم محمدرضا پهلوي، معاصر دوره‌اي است كه نظام‌هاي حقوقي اروپايي در آستانه‌ي گذار به آخرين مرحله از تحول در مفهوم جرم سياسي و ترديد در معناداري تفكيك و تمايز جرم سياسي و غيرسياسي قرارگرفته‌اند، درحالي كه مفهوم جرم سياسي در ايران از هر دوره‌ي ديگري معنادارتر شده است. و بالاخره، تلاش‌هاي پس از پيروزي انقلاب اسلامي براي تمهيد مقررات راجع به جرم سياسي در نظام كيفري كنوني ايران كه سرانجام به تصويب قانون جرم سياسي در ارديبهشت 1395 منجر گرديد، در برهه‌اي از تاريخ صورت گرفته كه حقوق غربي، اساساً از تفكيك و تمايز جرم سياسي و جرم عمومي عبور كرده است.

The evolution of political offence is recognizable in three era of the political life of Iranian community In the era of constitutionalism Revolution in Iran coincided with the golden age of leniency to political offenders in western law, there was not yet political offence. In the first Period of the second Pahlavi regime and when Europe took the Final step to withdraw granted leniency to political offenders, in a reverse movement in Iran, the first step for the recognition of political offence was taken. The second Period of Mohammad Reza Pahlavi, coincides the era which European legal systems are going to take a transition to the final stage of evolution in the concept of political offence which distinguishing between political and non-political offences, while the political offence in Iran in that era was more significant than any other Period. and Finally, after the victory of Islamic Revolution, efforts were made to Provide political offence regulations in Iran's current criminal law – which leads to ratification of Political Offence Act 1395 - and this is while western law has essentially passed the distinction between political offence and general offence.