تشبيه و بسامد كاربرد آن در اشعار محمد رضا شفيعي كدكني

تشبيه به عنوان عنصر اصلي خيال، نقش بسزايي در خلق انواع تصاوير شاعرانه ايفا مي كند. شفيعي كدكني نيـزشاعري تصويـرگراست كه به مدد اين عنصر، در عرصه تصويرآفريني هاي بكر و خيال انگيز، گام برمـي دارد. دراين پژوهش تشبيهات اشعار وي از جنبه هاي مختلف، چون انواع تشبيه، مواد تشـبيه، تشـبيهات نـو، ابزار و پويايي تشبيه مورد بررسـي قـرار گرفتـه و در پايـان تحليـل آمـاري نيـز از آنهـا ارائـه شده است، تا ضمن شناخت چگونگي ابزارهاي بياني در آفرينش شـعر و تـأثير آنهـا بـر سبك و زبـان شـاعر، معيارهاي اساسي زيباشناختي شعر شفيعي كدكني به خواننده ارائه گردد. اين پژوهش ثابت مي كنـد كـه شـاعراز نظر انواع تشبيه، به تشبيهات گسترده و مرسل و تشبيه عقلي بـه حسـي و تشبيه ملفوف، گـرايش بيشـتري دارد. ضـمن اينكه گاهي شاعر چندين ساختار شكلي را در يك تشبيه گنجانده كه باعث نوآوري شده است. وي همچنين درضمن اشعار خويش، مبدع تشبيهاتي نو است كه در نوع خود بي نظيرند. شاعر از نظر موضوعات مختلف مـوادتشبيه، در جهت أخذ مشبه، با توجه به تفكّر و انديشه خاص خـود، بـه معنويات و مفاهيم مجرّد و انتزاعي، گرايش بيشتري دارد، در حالي كه از لحاظ مشبه به طبيعت و مواد آن، بيشترين بسامد را در تصاوير وي بـه خـوداختصاص داده اند. تصاوير شعري وي محرِّك و پوياهستندتا ايستا.