امكان‌سنجي و شرايط اقامۀ دعواي جبران خسارات ناشي از اعتراضات داخلي عليه امريكا در دادگاه‌هاي ايران

«قانون صلاحيت دادگستري جمهوري اسلامي ايران براي رسيدگي به دعاوي مدني عليه دولتهاي خارجي» مصوب 30/1/1392 اين حق را به اشخاص حقيقي و حقوقي داده كه، به استناد اصل اقدام متقابل، بتوانند براي مقابله و جلوگيري از نقض مقررات و موازين حقوق بين الملل از اقدامات دولتهاي خارجي، كه مصونيت قضايي دولت جمهوري اسلامي ايران يا مقامات رسمي آن را نقض مي كنند، در دادگستري تهران دعوا اقامه نمايند. زيانديدگان مي‌توانند خسارات ناشي از هر گونه اقدام و فعاليت دولتهاي بيگانه را كه مغاير حقوق بين الملل است(بند الف ماده يك) و نيز خسارات ناشي از فعاليت اشخاص يا گروههاي وحشت افكن كه دولت خارجي آنها را تشويق يا از آنها حمايت مي كند(بند ب ماده يك) مطالبه كنند. اين دعاوي مطابق تشريفات قانون ايين دادرسي مدني و ساير مقررات مربوط رسيدگي و حكم صادر و اجرا مي شود. حال، با توجه به اينكه دولت امريكا با اصلاح قانون FASI مصوب 1996 مصونيت قضايي دولت ايران را نقض نموده ، مسأله اصلي آن است آيا به استناد قانون مذكور، دولت و اشخاص حقيقي يا حقوقي مي‌توانند، با توجه به تشويق و حمايت دولت امريكا از اعتراضات داخلي ايران، براي جبران خسارات خود عليه دولت امريكا در دادگاههاي ايران دعوا اقامه كنند؟ به نظر مي رسد اظهارات مقامات سياسي و بيانيه هاي وزارت امورخارجه امريكا را نتوان مصداق فعل زيان بارِ توصيف شده در بند الف ماده يك اين قانون تفسير كرد؛ چون بند الف به فرضي نظر داشته كه فعل زيان بار به نحومستقيم موجب خسارت شود، ليكن، بتوان بر مبناي بند ب ماده يك، كه دولت خارجي، بدون هيچ گونه دخالت مستقيم در ركن مادي فعل زيان بار، وقوع آن را تشويق و حمايت مي نمايد، عليه ايالات متحده در دادگاههاي ايران اقامه دعوا نموده و خسارت مطالبه كرد.