بررسي روند پوسيدگي تنه درختان ناشي از صدمات بهره‌برداري در يك دوره 10 ساله در جنگل راش آميخته (بررسي موردي: جنگل ناو اسالم گيلان)

Decay development of trees bole following logging damages in a 10 years period in mixed beech forest (Case study of Asalem-Nav forest in Guilan)

صدمات وارد­آمده بر توده باقي­مانده در طي عمليات بهره‌برداري و كاهش كمي و كيفي توده در سال‌هاي بعد از بهره‌برداري يكي از مشكلات مديريت جنگل به روش ناهمسال است. در اين تحقيق روند پوسيدگي تنه و خسارت اقتصادي ناشي از آن در اثر صدمات بهره‌برداري در يك دوره 10 ساله در جنگل راش آميخته در استان گيلان بررسي شد. حجم قسمت پوسيده تنه درختان از فرمول اسماليان و حجم تنه درختان سرپا از جدول حجم محلي در قطعات نمونه 10 آري با شبكه آماربرداري منظم تصادفي در ابتدا و انتهاي دوره محاسبه شد. نتايج نشان داد حجم تنه پوسيده 48/0 مترمكعب در هكتار در ابتداي دوره به 71/1 مترمكعب در هكتار در انتهاي دوره افزايش يافت (01/0 >P ­). نسبت حجم تنه پوسيده به حجم سرپا از 24/0 درصد در ابتداي دوره به 81/0 درصد در انتهاي دوره افزايش يافت (01/0 > ­P). روند حجمي پوسيدگي تنه 123/0 مترمكعب در هكتار در سال و روند اقتصادي پوسيدگي تنه 25/1 ميليون ريال در هكتار در سال برآورد شد. حجم پوسيدگي تنه در تمام گونه‌هاي درختي در انتهاي دوره بيشتر از ابتداي دوره بود (01/0 > P). با افزايش قطر برابرسينه درختان، روند حجمي پوسيدگي افزايش يافت. به­ منظور كاهش حجم پوسيدگي تنه درختان، صدمات وارد­آمده بر درختان باقي­مانده در جنگل در طي عمليات بهره‌برداري بايد كاهش يابد، كه اين امر مستلزم برنامه‌ريزي و سازمان‌دهي دقيق و اصولي هر يك از مراحل بهره­ برداري، آموزش و بازآموزي كاركنان و ارزيابي مداوم صدمات بهره‌برداري است.

One of problems in managing of uneven-age forests is logging damages to residual trees and reducing stand quality and quantity in years after logging operation. In this research, trend of bole decay and economic loses by it, following logging damages, were analyzed at a 10 year period in a mixed beech forest in Guilan province. Volume of decayed section on trees bole was measured by Smalian formula, and volume of standing trees bole was estimated by local tree volume tables via plots of 0.1 ha area and systematic sampling design at the start and end of period. Results showed that volume of decayed bole were increased from 0.48 m3/ha at the start of period to 1.71 m3/ha at the end of period (P < 0.01). Ratio of decayed-bole volume to standing tree volume were increased from 0.24% at the start of period to 0.81% at the end of period (P < 0.01). The volume trend of decay was estimated 0.123 m3/ha/yr and the economic trend of decay was estimated 1.25 mil. Rial/ha/yr. The decay volume at the end of period was more than the start of period in the all tree species (P < 0.01). The volume trend of decay was increased by increasing of trees DBH. In order to reduction of trees-bole decay, logging damages should be reduced, that this issue needs to careful and principles planning of each logging stage, education and reeducation of logging personnel, and continuous assessment of logging damages.