كاهش مصرف آب در گلخانه با كاربرد مواد افزودني طبيعي و مصنوعي در خاك

Reduction of Water Consumption in Greenhouses with Application of Natural and Artificial Soil Amendments

كمبود آب به عنوان يكي از چالش هاي مهم جهاني بويژه در مناطق خشك و بياباني، از عوامل مهم و محدود كننده جهت توسعه پايدار مي باشد. بنابراين شناسايي و ارايه راهكارهايي كه موجب صرفه جويي در مصرف و افزايش كارآيي مصرف آب بويژه در حوزه كشاورزي و حفظ منابع طبيعي شود اهميتي حياتي دارد. اين تحقيق با هدف بررسي امكان كاهش مصرف آب در گلخانه هاي شهرستان يزد ( از شهرهاي خشك ايران با متوسط بارش 60 ميلي در سال) با استفاده از مواد افزدوني مختلف به خاك انجام شد. آزمايش بصورت اسپليت پلات در قالب طرح بلوك كامل تصادفي با 3 تكرار انجام شد. فاكتور اصلي دور آبياري با سه سطح 4، 8 و 12 روز و فاكتور فرعي نوع ماده افزودني با 4 سطح شاهد، سوپرجاذب،پوشش پلاستيك وضايعات پنبه در نظر گرفته شد. نتايج نشان داد رشد رويشي و زايشي و عملكرد خيار در دورهاي مختلف آبياري و تيمارهاي مختلف مواد افزودني به خاك از نظر آماري اختلاف معني داري با يكديگر دارند، بطوريكه بكارگيري ضايعات پنبه در دور آبياري 8 روز باعث افزايش عملكرد محصول به ميزان 31 درصد در مقايسه با شاهد شد. حداكثر رشد و عملكرد در تيمار ضايعات پنبه و دور آبياري چهار روز مشاهده شد كه با تيمار 8 روز اختلاف معني دار نداشت. بطور كلي بر اساس نتايج، ضايعات پنبه به عنوان يك ماده افزدوني مناسب به خاك جهت كاهش مصرف آب و پايداري در توليد محصولات گلخانه اي در مناطق خشك ميتواند مورد توجه باشد.

Water scarcity is one of the most important challenges for development and sustainable agriculture in the world especially in desert area. Thus finding and advising the methods in order to increasing water use efficiency in order to sustainable development and agriculture as well as nature conservation is a vital need. This study was conducted to investigate of decreasing water consumption in greenhouse of Yazd city (in central of Iran with annual precipitation equal to 60 mm) by using different superabsorbent within soil. Experiment was designed in a split plot based on completely randomized block design with three replication. Irrigation periods (3 periods including 4, 8 and 12 interval days) were considered as main factor while additive soil including hydrogel, plastic cover and cotton waste materials were sub. factor. Results indicated waste cotton is the best soil amendment among others and increasing irrigation period from 4 to 8 days is possible without significant reduction of the fruit production in condition of study area. Results indicated 31% increasing of production in 8 days irrigation by using of cotton waste compared to the control. Thus, using of cotton waste as sustainable production in greenhouse systems should be attended in arid regions.