نقش جهت گيريهاي مذهبي و خودمهارگري در پيش بيني آمادگي اعتياد به مواد مخدر

Role of Religious Orientation and Self-Control in Prediction of Drug Addiction Potential

زمينه و هدف: خودمهارگري به عنوان يكي از سازه هاي بسيار مهم شخصيت انسان، نقش حائز اهميتي در غلبه بر تمايلات و تكانه هاي ناسالم و همچنين انجام رفتارهاي اجتماعي و سازگارانه دارد. پژوهش ها نشان داده اند كه مذهب در مقابل گرايش نوجوانان به مصرف مواد مخدر به عنوان يك سپر محافظتي عمل ميكند . انتظار مي رود يكي از فرآيندهاي زيربنايي كه مذهب از طريق آن نقش بازدارندگي خود را در برابر اعتياد به مواد مخدر ايفا نمايد، ظرفيت خودمهارگري است. بر اين اساس پژوهش حاضر با هدف تعيين نقش جهت گيري هاي مذهبي و خودمهارگري در پيش بيني آمادگي اعتياد به مواد مخدر انجام شد. روش كار: پژوهش حاضر يك مطالعه همبستگي است و جامعه آماري پژوهش شامل تمامي دانشجويان دختر دانشكده روانشناسي و علوم تربيتي دانشگاه خوارزمي بود كه در نيمسال اول سال تحصيلي 94-1393 ساكن خوابگاه بودند. جامعه نمونه اي با حجم 110 نفر به شيوه دردسترس انتخاب شد. از مقياس هاي جهت گيري مذهبي آلپورت، فرم كوتاه خودمهارگري تانجني و پرسشنامه آمادگي اعتياد ويد و بوچر به عنوان ابزار پژوهش استفاده شد. تحليل داده ها با آزمون هاي آماري همبستگي پيرسون و رگرسيون و استفاده از spss21 انجام شد. يافته ها: نتايج تحليل داده هاي جمع آوري شده با استفاده از ضريب همبستگي پيرسون نشان داد بين جهت گيري مذهبي درونسو با آمادگي به اعتياد r= -0/30 , p=0/ 001 و خودمهارگري با آمادگي به اعتياد 000/r= -0/40 , p=0 00 رابطه معنادار آماري وجود داشت. بر اساس تحليل رگرسيون گام به گام، در مجموع دو متغير جهت گيري مذهبي درون سو و خودمهارگري مي توانند 19 درصد از تغييرات متغير ملاك را پيش بيني نمايند. نتيجه گيري: جهت گيري هاي مذهبي به واسطه تاثيرات مهمي كه در زندگي افراد دارد يك روش مقابله اي موثر در برابر رفتارهاي انحرافي بوده و از طرفي با تقويت روحيه خودمهارگري مي توان از بروز خطرپذيري و رفتارهاي انحرافي نظير آمادگي ابتلا به اعتياد را در افراد پيشگيري نمود.

Background & objectives: Self-control supposed to be one of the basic and fundamental characters of personality that plays important role in overcoming unhealthy desires or impulses and as well doing sociable and normal behaviors. Prior studies have shown the role of religion as preventive and protective for drug addiction in the adolescences. This research aimed to study the role of religious orientation and self-control in prediction of drug addiction potential. Methods: One hundred and ten female students of Kharazmi University in Iran living in dormitory were selected using convenience sampling method during the first semester (fall semester) in 2014. Research tools included Alport Religious Orientation, short form of Tanjeni self-control and Weed & Butcher drug addiction potential scale. Data were analyzed by Pearson Correlation Coefficient and Multiple Regression Analysis (stepwise). Results: Result of data analysis showed there was a meaningful relation between intrinsic religious orientation, self-control and risk of drug addiction. Based on multiple regression analysis (stepwise), intrinsic religious orientation and self-control can predict the changes in drug addiction potential up to 19%. Conclusion: Because of the special and important role of religious beliefs in daily life of people, they play an important role in confronting with deviant behaviors. Moreover, risky and deviant behaviors such as addictions can be prevented through reinforcing self-control skills.