كليدواژه :
انقلاب مشروطه , انقلاب اسلامي , شعر وطني , ناسيوناليسم
چكيده فارسي :
انقلاب مشروطه با انديشة مليگرايي و تجدّد خواهي و با ايجاد دگرگوني‌هاي عميق در حوزه‌هاي فرهنگي، سياسي و اجتماعي، ساحت ايدئولوژي ملّت دربارۀ انسان، نقش دين در ادارة امور جامعه و وطن‌خواهي را دستخوش تغييرات اساسي كرد و مفاهيم جديد را به گفتمان غالب تبديل نمود. انقلاب اسلامي نيز با ايدئولوژي توحيدي براي حاكميت بخشيدن به قانون اسلامي و استقرار نظام سياسي مبتني بر دين، جهانبيني ملّت و بنيان‌هاي فرهنگي و اجتماعي را دگرگونكرد. «وطن» از جمله موضوعات مشتركي است كه در شعرِ اين دو انقلاب، متفاوت از مفهوم قديم آن، با بسامد بالايي به كار رفتهاست. براي اينكه عناصرِ مهم تأثيرگذار بر وطن‌دوستي براي حقيقت‌جويان آشكارشود، در اين مقاله، تأثير ايدئولوژيِ مليگرايي و دين‌مداري بر شعر وطني شاعران اين ادوار، با مراجعه به ديوان شعر آنان و آثار تحليلي مرتبط با موضوع، مورد بررسي قرارگرفت. اين پژوهش به روش كتابخانه اي و تحليلي بوده و نتيجۀ بهدستآمده بيانگر اين است:
مفهومِ وطن در انديشۀ شاعران دورۀ مشروطه با تأثيرپذيري از فرهنگ و مدنيّت جهان غرب، مليگرايي و ناسيوناليستي است و در جهانبيني شاعران انقلاب اسلامي با الهام از آموزه هاي ديني، اسلام وطني است و با پيوند فرهنگ ملي و ديني در انقلاب اسلامي، مفهوم «ايراني اسلامي» و تا حدودي مليگرايي و ناسيوناليستي نيز به كار رفته است.
چكيده لاتين :
The success of the Constitutional Revolution, with ideas of nationalism and reformism, and by creating profound changes in cultural, political and social domains, has made fundamental changes in the creation of nation’s ideology about human, the role of religion in the administration of social affairs, and patriotism and has introduced new concepts in the dominant discourse. Also, the Islamic Revolution, with its monotheistic ideology, having the goal of conferring jurisdiction to the Islamic law and establishing a political regime based on religion, has changed the worldview of the nation and the cultural and social foundations. ‘Homeland’ is one of the common themes which has been frequently used in a new concept, different from its old meaning, in the poetry of these two revolutions. In order to reveal the important and influential elements on patriotism to the truth seekers, this study has investigated the effect of nationalistic and religious ideologies on poems about homeland written by the poets living in the two eras were studied with reference to their books of poetry and other related analytical works.
The concept of ‘homeland’ in the view of poets of the Constitutional Era is influenced by western culture and civilization and nationalism, while in the view of poets of the Islamic Revolution, it is inspired by religious, Islamic-patriotist teachings, also the concept of ‘Islamic Iran’ and to some extent, the concept of nationalism has been used by the link made between national and religious culture in the Islamic Revolution.
