اثر بازدارندگي نفت خام بر عملكرد رويشي و فيزيولوژيكي بذر و نهال گونه‌هاي كنار، كهور، آكاسيا و اقاقيا

Inhibitory Effect of Crude Oil on Vegetative and Physiologic Performance of Seeds and Seedlings of Ziziphus, Prosopis, Acacia and Robinia Species

در اين تحقيق تأثير نفت خام (صفر تا 20 درصد) به‌عنوان يكي از آلاينده‌هاي مهم عصر حاضر بر ويژگي‌هاي فيزيولوژيكي چهار گونه درختي كهور، آكاسيا، كنار و اقاقيا در دو مرحله جوانه‌زني و نهالي در قالب طرح‌هاي كاملاً تصادفي بررسي شد. نتايج نشان داد كه جوانه‌زني بذور كهور و آكاسيا تحت تأثير آلودگي قرار نگرفت، اما وجود بيش از 6 درصد آلودگي موجب كاهش جوانه‌زني كنار و 4 درصد آلودگي موجب توقف كامل جوانه‌زني اقاقيا گرديد. دوز مؤثر ميانه براساس عملكرد رويشي ريشه‌چه به‌ترتيب براي گونه‌هاي آكاسيا، كهور، كنار و اقاقيا 6/9، 3/2، 3/6 و 2/7 درصد برآورد گرديد. در مرحله نهالي درصد برگ سبز، غلظت كلروفيل و عملكرد فتوسيستم 2 با افزايش آلودگي نفتي كاهش يافت. رشد نهال‌هاي اقاقيا در غلظت‌هاي بالاي سه درصد متوقف شد. افزايش غلظت نفت با كاهش طول ساقه در دو گونه آكاسيا و كهور همراه بود، اما تفاوت معني‌داري در طول ريشه آنها مشاهده نشد. افزايش آلودگي نفتي به بيش از سه درصد در نهال‌هاي كنار با افزايش رشد اندام‌هاي هوايي و زميني همراه بود. تفاوت الگوي پاسخ به نفت خام در گونه‌هاي مختلف ما را قادر به انتخاب گونه‌ها براساس اهداف مختلفي مانند پايش زيستي تا گياه‌پالايي مي‌نمايد.

In this study the effect of crude oil (0 to 20% w/w), one of the main pollutants of current age, on physiological characteristics of Prosopis juliflora, Acacia victoria, Ziziphus spina-chrisi and Robinia pseudoacacia in seed and seedling stages based on a completely randomized design with 10 replications in each experimental unit has been studied. The results revealed that germination rate of Prosopis and Acacia was not affected by the pollutant, but the germination reduced in Ziziphus with more than 6 percent pollutant and 4% pollution led to full inhibition in Robinia. The ED50 based on radicle growth for Acacia, Prosopis, Ziziphus and Robinia was 6.9, 3.2, 3.6 and 2.7%, respectively. In seedling stage green leaf percentage, chlorophyll concentration, and efficiency of photosystem II decreased by increasing contamination. Increasing oil concentration stopped seedling growth of Robinia and reduced stem length in Acacia and Prosopis, but no significant difference was observed in the root length. The increase of oil pollution up to more than three percentages was associated with increased growth of shoot and root in Ziziphus. The difference in response pattern of different species to crude oil enables us to select species based on a variety of objects from bio monitoring to phytoremediation.