مقايسه بازتاب‌هاي اخلاقي و سبكي اندرزهاي پهلوي با آثار حكمي‌ فارسي (با تكيه بر قابوس‌نامه)

در حوزه زبان و ادبيات پارسي آثار ارزشمندي وجود دارد كه سرشار از چشمه‌هاي حكمت و معرفت است. آن زمان كه به دنبال سرچشمه‌هاي اين معارف عميق مي‌رويم درمي‌يابيم كه بسياري از سرچشمه‌هاي اين معارف در فرهنگ غني ايران‌زمين نهفته است و اين خود گوياي اين است كه ايرانيان باستان، به ويژه زرتشتيان، در عرصه‌هاي اخلاقي و اندرزي پيش‌گام و پيش‌قدم بوده‌اند؛ اما متأسفانه گذر روزگار و سختي زبان اين متون، گردي از فراموشي بر روي آنها افشانده است. زدودن گرد و غبار از چهرۀ اين معارف كاري درخور و شايسته و در عين حال سخت طاقت‌فرساست. يكي از آثار فاخر در حوزه ادبيات تعليمي ‌و حكمي‌ كتاب قابوس‌نامه اثر عنصرالمعالي كيكاووس بن وشمگير است كه سرشار از پندها و اندرزهاي اخلاقي و حكمي ‌است و بسياري از آنها ريشه در ايران باستان دارد. اين مقاله بر آن است تا به صورت تطبيقي و درون‌مايه‌اي مضامين مشترك اخلاقي را كه در متون اندرزي پهلوي و قابوس‌نامه به كار رفته مشخص كند و سپس ميزان تأثيرپذيري آنها را تعيين كرده و بازتاب آنها را نشان دهد.

The Persian literature enjoys a lot of priceless works containing abundant sources of philosophical and epistemological themes, originating in the rich culture of ancient Iran, indicating the Zoroastrian advanced heritage of culture and ethic, unfortunately forgotten behind the passing centuries. One of the significant works of Persian didactic literature is Qaboos-Nameh by Onsor-ol-Maali containing a huge amount of ethical and philosophical themes originating in ancient Pahlavi texts. When composing Qaboos-Nameh, Onsor-al-maali undoubtedly had access to some of Pahlavi advice letters like the works of Azarbad Mehr Sepandan and BozorgMehr since there are a lot of similarities between their contents. Onsor-al-maali, knowing Pahlavi language according to himself, has a lot of ethical advisory themes in his work in common with Pahlavi's advice letters, what this article critically examines.