نعت مفرد و دلالتهاي آن در نامه هاي نهج‌البلاغه

نعت مفرد يكي از انواع نعت است كه در چهار مورد اعراب، معرفه و نكره بودن، جنس و عدد، تابع منعوت خود است. اين نوع از نعت، كاربرد فراواني در نامه‌هاي نهج‌البلاغه دارد و در اغراض مختلفي ازجمله تخصيص، توضيح، مدح و ستايش، ذم و نكوهش، تأكيد و ابهام به‌كار مي ​رود. هدف پژوهش پيش‌رو بررسي نعت مفرد و شناخت اغراض و دلالت​‌هاي آن در نامه‌هاي اميرمؤمنان علي(ع)، در نهج‌البلاغه است. از اين‌رو پژوهش حاضر كوشيده است اين اغراض و دلالت‌ها را با روشي توصيفي تحليلي در نامه‌هاي نهج‌البلاغه مورد بررسي و تحليل قرار دهد. يافته​هاي پژوهش نشان مي​دهد كه دلالت «تخصيص»؛ محدود كردن دايره اشتراكات در نكره‌ها و دلالت «توضيح»؛ رفع احتمالات در معرفه​ ها، بسامد بالايي در نامه‌هاي نهج‌البلاغه دارد. همچنين غرض مدح و ستايش در مورد خداي متعال و پس از ذات حق به‌ترتيب در مورد حضرت رسول و اهل‌بيت و صالحين آمده است. چنان‌كه صفات ذم و نكوهش در مورد شيطان و هواي نفس و معاويه وارد شده است. اغراض تأكيد و ابهام با كاركرد كمتري در كلام امام عليه‌السلام ديده مي​ شود.