نقش باورهاي اخلاقي و نوع‌دوستي در تبيين نگرش به اهداي عضو با ميانجي‌گري عمل به باورهاي ديني

The Role of Moral Beliefs and Altruism in Explaining Attitudes toward Organ Donation with the Mediation of Act to Religious Beliefs

زمينه و هدف: نوع‌دوستي و باورهاي اخلاقي و ديني نقش اساسي در فرهنگ‌سازي اهداي عضو دارند. اين مطالعه با هدف تعيين تأثير باورهاي اخلاقي و نوع‌دوستي بر نگرش به اهداي عضو با ميانجي‌گري عمل به باورهاي ديني انجام شده است. مواد و روش‌ها: اين مطالعه توصيفي ـ مقطعي مبتني بر مدل معادلات ساختاريابي (Structural Equation Model)، بر روي 323 نفر از دانشجويان دانشگاه‌هاي علوم پزشكي، شهرستانهاي مياندوآب و مهاباد در سال 1394 كه به روش خوشهاي چند مرحله اي انتخاب شدند، انجام گرديد. براي جمع‌آوري داده‌ها از پرسشنامه محقق‌ساخته باورهاي اخلاقي، پرسشنامه نوع‌دوستي Carlo، مقياس نگرش به اهداي عضو Tihana و مقياس عمل به باورهاي ديني Nilson استفاده شد. جهت آزمون مسيرهاي ميانجي از روش Bootstrap استفاده شد. ملاحظات اخلاقي: پس از بيان اهداف و اهميت پژوهش، تأكيد بر رازداري اطلاعات، رضايت شفاهي دانشجويان براي مشاركت در پژوهش كسب شد. يافته‌ها: بين نگرش به اهداي عضو با متغير عمل به باورهاي ديني (0/442=r و 0/001=p)، باورهاي اخلاقي (0/416=r و 0/003=p) و نوع‌دوستي (0/298=r و 0/005=p) همبستگي مثبت و معني‌دار وجود داشت. اثر مستقيم باورهاي اخلاقي، نوع‌دوستي و عمل به باورهاي ديني بر نگرش به اهداي عضو معني‌دار بود. همچنين اثر غير مستقيم باورهاي اخلاقي و نوع‌دوستي با ميانجي‌گري عمل به باورهاي ديني معني‌دار بود. در مجموع 57‌% از واريانس متغير نگرش به اهداي عضو، از طريق مدل پژوهش تبيين گرديد. نتيجه‌گيري: نظر به تأثير باورهاي اخلاقي، نوع‌دوستي و عمل به باورهاي ديني بر نگرش به اهداي عضو، مي‌توان با ارتقاي باورهاي اخلاقي از طريق آموزش‌هاي فردي و گروهي، نگرش مثبت دانشجويان نسبت به اهداي عضو را افزايش داد.

Background and Aim: Altruism and moral and religious beliefs have fundamental roles in the culture of organ donation. This study aimed to determine the role of moral beliefs and altruism in explaining attitudes toward organ donation with the mediation of act to religious beliefs. Materials and Methods: This descriptive cross-sectional study which is based on Structural Equation Model, was conducted on 323 students of medical sciences universities in the cities of Miandoab and Mahabad in 2015, who were selected using Cochran formula and multi-stage cluster method. Bootstrap method was used to test the mediation routes in the proposed model. Ethical Considerations: After explaining the objectives and the importance of research, and putting emphasis on the confidentiality of information, verbal consent was obtained from the students for participation in the research. Findings: There was a significant and positive correlation between the attitude toward organ donation with the variable of practice of religious beliefs (r=0.442 and p=0.001), moral beliefs (r=0.416 and p=0.003), and altruism (r=0.298 and p=0.005). Also, direct route of the all routes existing in variables in the model was significant at p<0.05 level. A total of 57% of the variance of the variable of attitude to organ donation were defined through the research model. Conclusion: According to the effect of ethical beliefs, altruism, and practice of religious beliefs on attitude toward organ donation, students' positive attitudes towards organ donation can be increased by promoting moral beliefs through individual and group educations